11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı 3. Ünite Şiir Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 114 Cevabı

A) Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1. (Y) Tanzimat Dönemi’nde aruz ölçüsü eski hâkimiyetini tamamen kaybetmiştir.
2. (D) Tanzimat şiirinde kaside, gazel, terkibibent, murabba gibi nazım şekilleri kullanılmıştır.
3. (Y) I. Dönem Tanzimat şiirinde bireysel konular ele alınırken II. Dönem Tanzimat şiirinde
toplumsal konular ele alınmıştır.
4. (Y) Servetifünun Dönemi şiirinde biçimden ziyade içerik daha çok önemsenmiştir.
5. (D) Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin gibi Servetifünun şairleri, şiir geleneğimizin nazım biçimlerinde
değişiklikler yapmışlardır.
6. (Y) Servetifünun şiirinde aşk, hasret, ayrılık gibi bireysel konular bir yana bırakılmış, sosyal
konularda şiirler yazılmıştır.
7. (D) Millî Edebiyat’ın dil anlayışının oluşmasında Genç Kalemler dergisinde yayımlanan “Yeni
Lisan” makalesinin önemi büyüktür.
8. (Y) Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin gibi şairler, Millî Edebiyat Dönemi’nde de yer almış şairlerdir.
9. (D) Millî Edebiyat Dönemi şiirinde duygu da düşünce de ön plana alınmıştır.

B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri, verilen kelimelerle doğru biçimde doldurunuz.
(beyanname, I. Dönem Tanzimat, Türkçülük, manzum hikâye, serbest müstezat, saf şiir, bireysel, Edebiyatıcedide, imge, sosyal, anjanbuman, Fecriati, II. Dönem Tanzimat)
1. Recaizade Mahmut Ekrem, Abdulhak Hamit Tarhan, Samipaşazade Sezai II. Dönem Tanzimat sanatçılarındandır.
2. II. Dönem Tanzimat şairleri, Bireysel temaları şiirlerinde ön planda tutmuşlardır.
3. Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa gibi şairler I. Dönem Tanzimat sanatçılarındandır.
4. I. Dönem Tanzimat şairleri, sosyal temaları şiirlerinde ön planda tutmuşlardır.
5. Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin Edebiyatıcedide sanatçılarındandır.
6. Dizenin son kelimesiyle sonraki dizeyi başlatma sanatı olan anjanbuman, Servetifünun şiirinde çokça kullanılmıştır.
7. Serbest müstezat, Servetifünun sanatçılarının kullandığı bir nazım biçimidir.
8. Divan ve Tanzimat şairlerinden farklı imge dünyası vardır Servetifünun şairlerinin.
9. Ahmet Hâşim, Fecr-i Ati topluluğunun en önemli temsilcisi sayılan bir şairdir.
10. Şiirde mükemmelliği amaçlayan Saf Şiir anlayışı, Cumhuriyet Dönemi’nde de devam etmiştir.
11. Manzum Hikaye türünde yazılan eserlerde toplumsal konular işlenerek halkın sorunlarına değinilmiştir.
12. Ziya Gökalp, Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin gibi sanatçılar, Türkçülük düşüncesini benimsemişlerdir.

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 115 Cevabı

C) Aşağıda verilenleri doğru biçimde eşleştiriniz.

a) Makber
b) Han Duvarları
c) beyanname
ç) Vatan yahut Silistre
d) terza–rima
e) Tan Sesleri
f) parnasizm
g) Küfe

( ç ) Namık Kemal
( X  ) Şehriyar
( d ) nazım biçimi
( b   ) Faruk Nafiz Çamlıbel
( c ) bildiri
( g ) Mehmet Âkif Ersoy
( a ) Abdülhak Hamit Tarhan
( e ) Mehmet Emin Yurdakul
( f ) şiirde gerçekçilik
( X ) Nef ’î

Ç) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. I. Dönem Tanzimat şiirinin biçim açısından özelliklerini maddeler hâlinde defterinize yazınız.

• Divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen onun etkisinden kurtulamamışlardır.
• Vatan millet, hak adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
• Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır bu konuda.
• Klasizim (Şinasi, Ahmet Vefik Paşa) romantizm (Namık Kemal, Ahmet Mithat) den etkilenmişlerdir.

2. II. Dönem Tanzimat şiirinin içerik özellikleri nelerdir? Açıklayınız.

• Cevap: 
• Sanat Sanat içindir. “Anlayışı vardır.
• Batı daha yakından takip edilmiş ve eserlerde bunları yansıtmışlardır.
• Dil birinci döneme göre daha ağır ve sanatlıdır.
• Şiirler aruz ölçüsüyle yazılmıştır.(Bazı şiirlerde hece ölçüsü vardır.)
• Divan edebiyatı nazım biçimleri yerine Batı edebiyatındaki nazım biçimleri kullanılmaya başlanmıştır.
• Şiirin konusu genişlemiş ve “Güzel olan her şey şiirin konusu olabilir.” Düşüncesi ile her konu da şiir yazılmıştır.
• √ Şiirler de romantizmin, roman ve hikaye de ise realizmin ve naturalizm etkisi görülür.
• √ Bu dönem şiirleri Serveti Fünun edebiyatına zemin oluşturmuştur.

3. Namık Kemal’in Tanzimat şiirine getirdiği yenilikler hakkında bilgi veriniz.

• Tanzimat Edebiyatının en coşkulu şairi olan Namık Kemal, Türk edebiyatında vatan şairi olarak bilinir.
• Hürriyet kavramını şiirde ilk kez kullanan şairdir.
• Divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanmıştır. Gazel, kaside, murabba gibi eski nazım biçimleriyle yeni kavram ve konuları işlemiştir. “Kanun, vatan, hürriyet, adalet, hak, hukuk” gibi konuları işlemiştir.
• Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. Tiyatrolarında geçen bazı şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
• Şiiri, düşüncelerini aktarmak için bir araç olarak kullanmıştır. Şiirde sosyal konulara ağırlık vermiştir.
• Şinasi’yle tanışıncaya kadar tümüyle divan şiiri çizgisinde yazmıştır. Şinasi’yle tanıştıktan sonra divan şiirinden uzaklaşarak Batı şiiri çizgisine yaklaşmıştır.

4. Servetifünun Dönemi şiirinde tercih edilen ahenk unsurlarının beş özelliğini maddeler hâlinde
defterinize yazınız.

• Ferdî duygu ve hayâllerin yanı sıra, aşk, tabiat ve allı hayatı başlıca temalar arasındadır.
• Hayâl-hakikat çatışması şiirde dikkat çekici boyutlardadır.
• Beğendikleri birçok hayâlleri şiire sokarlar.
• Şiir dilinde Arapça, Farsça kelime ve tamlamalar vardır. Sanatkârane bir üslûp peşindedirler.
• Uyak anlayışı değişmiş “göz uyağı” yerine “kulak uyağı” anlayışı benimsenmiştir.

5. Parnasizm akımının, Servetifünun Dönemi şiir anlayışının oluşmasındaki etkisini açıklayınız.

• Parnasizm Servet-i Fünuncuları derinden etkilemiştir. Aşağıdaki maddelerde bu etkileri ayrıntılı açıkladık.
• Sözcüklerin seçiminde önemli bir dikkat geliştirilmiştir.
• Ölçü, uyak gibi ahenk unsurları önemsenmiştir.
• Biçimsel açıdan “mükemmelliyetçilik” söz konusudur.
• En çok sone nazım biçimi kullanılmıştır.
• Sanatı “güzellik” işlevi ile sınırlandırarak değerlendirmişlerdir.
• Şiirde bilimsellik, nesnellik hususlarının oluşmasına gayret edilmiştir.

6. Manzume ile manzum hikâye arasındaki farkları defterinize yazınız.

Cevap: Manzum hikaye ve manzume aynı anlamı karşılayan iki kelimedir. Manzumeler, şiir şeklinde yazılmış hikayelerdir. Bu eserler hakkında bilmemiz gereken en önemli şey hikayelerin tüm özelliklerini karşılıyor olmalarıdır. Olay, yer, zaman ve karakterler bu tarz edebi eserlerde rahatlıkla görülebilir. Manzum hikayelerde yazar, okuyan kişiye bir ders verme amacı taşır. Toplumsal mesajlar bu tür eserlerde sıklıkla kullanılır. Anlatılan olaylar da genellikle gerçeğe yakın olaylar olarak seçilir. Kısacası manzumeler ve manzum hikayeler aynı eserlerdir.

7. Millî Edebiyat Dönemi şiirinin içerik özellikleri nelerdir? Açıklayınız.

• Halk şiiri kaynak olarak benimsenmiş ve hece ölçüsü kullanılmıştır.
• Milli kültür ve milli tarihle ilgili konular ele alınmıştır.
• Duygudan ziyade fikir ön plandadır.
• Eserler didaktiktir.

8. Saf şiir anlayışı hakkında bilgi veriniz.

Cevap: Şiirin bir biçim sorunu olduğu düşüncesinden hareketle anlamdan çok şiirin şekil olarak güzel olmasını, ahenkli olmasını kısaca estetik olması gerektiğini savunan anlayışa saf şiir denir. Saf şiir anlayışı insana bilgi vermekten çok kişilerin estetik duyarlığını arttırmaya dayanmaktadır.  Cumhuriyet Dönemi ve öncesinde Türk Edebiyatı’nda hakim  düşünce olan memleket anlayışıyla başarılı şiirler yazılmıştır. Ancak bir süre sonra memleket edebiyatı bazı sanatçıları sıkmaya başlamış ve yeni bir şiir anlayışı yaratma çabaları başlamıştır. Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle beraber Türk Edebiyatı’nda saf şiir eğilimi başlamış olur.

9. Beş Hececiler topluluğunun şairleri kimlerdir? Bu topluluğun şiir anlayışını anlatınız.

• Faruk Nafiz Çamlıbel
• Halit Fahri Ozansoy
• Enis Behiç Koryürek
• Yusuf Ziya Ortaç
• Orhan Seyfi Orhan

10. Dil bilgisi açısından tüm ögelerin yer aldığı bir cümleyi yazınız.

Cevap: Yarın / Ahmet ile Mehmet  / yanlarında Sacit’i de alarak / maça gitmek için / arabanın arkasında / yolculuk yapacaklar.

Zarf Tümleci  / Özne / Nesne /  Edat Tümleci / Dolaylı Tümleç / Yüklem

D) Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.

1. Cevap: B

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 116 Cevabı

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 117 Cevabı

11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 118 Cevabı

E) Aşağıdaki bulmacayı cevaplayınız.
1. Öz şiir yöneliminin önemli bir temsilcisi olan, sadece Ok şiirini hece ölçüsüyle yazan şairimiz. (YAHYA KEMAL BEYATLI)
2. “Sanat, sanat içindir.” ilkesini benimseyen, genellikle şiirde kendini gösteren, gerçekliğin şiire yansıması olan akım. (PARNASİZM)
3. Beş Hececiler topluluğundan bir şairin adı. (YUSUF ZİYA ORTAÇ)
4. Safahat adlı eserin sahibi olan şairimiz. (MEHMET AKİF ERSOY)
5. Öz şiir de denen, şiirde biçim ve estetik kusursuzluğunu amaçlayan eğilim. (SAFŞİİR)
6. Simgecilik de denen, şiirde yoğun imge kullanımıyla okura duyguyu hissettirmeye çalışan şiir akımı. (SENBOLİZM)
7. Şiir şeklinde yazılan hikâye. (MANZUM HİKAYE)
8. Türk şiirinde ilk defa bir edebî beyanname ile ortaya çıkan şair topluluğunun adı. (FECRİATİ)
9. 1896 – 1901 yıllarında devam eden,Edebiyatıcedide de denen edebî topluluk. (SERVETİFÜNUN)
10. Roman ve tiyatro türlerinde de eser veren bir Tanzimat Dönemi şairi. (NAMIK KEMAL)