ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 63 Cevabı
A) Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1. (Y) Cumhuriyet Dönemi’nin 1923 – 1940 yıllarında sadece olay hikâyesi türünde hikâyeler yazılmıştır.
2. (D) Olay hikâyesi, olay çevresinde gelişen edebî metinlerdendir.
3. (Y) Olay hikâyesinde olayların sonuçları okurun yorum ve çağrışımlarına bırakılır.
4. (D) Durum hikâyesinde serim, düğüm ve çözüm bölümleri yer almaz.
5. (D) Olay hikâyelerinde mekân çok önemliyken durum hikâyesinde mekân, fazla önemsenmez.
6. (Y) İç çözümleme, bir anlatım tekniğidir ve bu teknikte anlatıcı / yazar, anlatımın dışındadır.
7. (.D.) Bir hikâyenin yapı unsurları denince akla olay, kişi, mekân ve zaman unsurları gelir.
8. (Y) Kesit hikâyesi de denen durum hikâyesi, Maupassant’ın geliştirdiği bir hikâye türüdür.
9. (Y) Cumhuriyet Dönemi’nin 1923 – 1940 yıllarında millî–dinî duyarlılığı yansıtan eğilim,
toplumcu–gerçekçi eğilim ve bireyin iç dünyasını yansıtan eğilim olmak üzere üç temel anlayışta hikâyeler yazılmıştır.
10. (D) Öküzden Tayyare, Eskici, Gamsız’ın Ölümü hikâyelerinin ortak yönü Maupassant tarzı hikâye
olmalarıdır.
B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri, verilen kelimelerle doğru biçimde doldurunuz.
hikâye, Maupassant tarzı, durum hikâyesi, olay hikâyesi, Cumhuriyet Dönemi, klasik hikâye, bilinç akışı, bakış açısı, Halikarnas Balıkçısı, Boccaccio, Tarık Buğra)
1. Çehov tarzı hikâyeye durum hikâyeside denir.
2. Ömer Seyfettin, Maupassant tarzı hikâyeciliğin temsilcisidir.
3. Boccaccio, Decameron adlı hikâyeleriyle hikâye türünün ilk örneklerini vermiştir.
4. Fransız edebiyatı yazarlarından Maupassant’ın adıyla bilinen hikâye türüne olay hikâyesi denir.
5. Sait Faik Abasıyanık, Cumhuriyet Dönemi hikâyecilerimizdendir.
6. Bilinç akışı tekniğinde kahramanın kafasından geçenler düzensiz bir şekilde,
çağrışımlarla, zıplamalarla farklı yönlere gider.
7. Halikarnas Balıkçısı, bireyin iç dünyasını esas alan bir anlayışla denizle ilgili hikâyeler yazmış bir yazardır.
8. Tarık Buğra, Cumhuriyet Dönemi’nde hikâye türünde eser vermiş sanatçılardandır.
9. Batılı tarzda ilk hikâye örnekleri, edebiyatımızda Tanzimat Dönemi’nden itibaren verilmeye başlanmıştır.
10. Olay hikâyesi, “serim, düğüm, çözüm” bölümlerine sahiptir; olay örgüsü hikâyenin en önemli yapı unsurudur.
(h) Boccaccio
(ç) Orhan Kemal
(ğ) kişi
(c) Sait Faik Abasıyanık
(d) durum hikâyesi
(e) Reşat Nuri Güntekin
(b) öykü
(a) Bahaeddin Özkişi
(f) anlatım tekniği
(g) Anton Pavloviç Çehov
(x) Refik Halit Karay
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 64 Cevabı
Ç) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında durum hikâyesi türünde eser veren sanatçılardan adlarını bildiklerinizi defterinize yazınız.
Cevap: Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal ve Tarık Buğra‘dır.
2. Durum hikâyesi ile olay hikâyesi arasındaki belirgin farkları yazınız.
Cevap: Bilindiği üzere hikaye yaşanmış veya yaşanması mümkün olayları anlatan yazılardır. Tabi ki hikayenin bir tür olarak ortaya çıkması onda birtakım yol ayrımlarına sebep olmuştur. Bunları kısaca olay hikayesi ve durum hikayesi olarak ikiye ayırabiliriz. Olay hikayelerinde bir olay anlatılırken durum hikayelerinde varlıkların veya olayların durumu üzerinde daha çok yoğunlaşılır.Şimdi arasındaki farkları sırasıyla işleyelim:
Olay hikayesi ve durum hikayesi arasındaki temel farklılıkları şu başlıklar altında toplamamız mümkündür:
1.Olay hikayelerinde ana değer olay iken yani bir olayın anlatılması iken durum hikayelerinde varlıkların veya olayların durumu üzerinde durulur
2.Olay hikayelerine Maupassant öncülük etmişken durum hikayelerine Çehov öncülük etmiştir.
3.Olay hikayelerinde hikayenin giriş gelişme ve sonuç bölümleri daha belirginken bu durum durum hikayelerinde bu kadar belirgin değildir.
4.Durum hikayelerinde hayattan bir kesit ele alınırken olay hikayelerinde daha geniş bir kesit ele alınır.
5.Durum hikayelerinde belli bir sondan söz edilemezken olay hikayelerinde öykünün bir sonu vardır.
6.Durum hikayelerini okuyucu kendine göre yorumlarken olay hikayeleri buna imkan vermez.
7.Durum hikayelerinde bitmeyen son herkeste farklı bir çağrışım uyandırır.
3. Hikâyenin yapı unsurları nelerdir? Açıklayınız.
Cevap: Olay, kişi, yer, zaman, anlatıcı
4. Olay hikâyesinde mekân, zaman, olay ve kişi unsurlarının bir bütünlük içinde önemsenmesinin nedenlerini kısaca açıklayınız.
Cevap: Metinlerde olay, ya metindeki kişiler arasında cereyan eden ilişkiler ya da kahramanın iç çatışmaları sonucu ortaya çıkar. Metindeki olay sadece somut gerçeklik değildir. Hayal, tasarı, izlenim ve benzeri hususlarda olay örgüsü çerçevesinde değerlendirilir. Olay örgüsü çıkarılırken bu hususlar dikkate alınmalıdır.
5. Sesli kitapların yararları hakkında bir paragraf yazınız.
Cevap: Bir kitabın yüksek sesle okunarak ses kaydının yapılmasıyla oluşan kitaplara sesli kitap ya da konuşan kitap denir. Günümüzde yalnız görme engelliler için değil, gören okuyucuların kullanımı amacıyla da sesli kitap üretilmektedir. Bir çok kitabın profesyonelce hazırlanmış sesli versiyonu satışa sunulmakta ve kitap severlerce özellikle araba kullanırken, CD çalarlarında dinlemek üzere tercih edilmektedir. Bununla birlikte konuşan kitaplar, yoğun olarak görme engelliler tarafından kullanılır ve tercih edilir. Görme engelliler için asıl kitaplar kabartma harflerle basılanlardır. Bu durumun çözümü olarak akla gelen ilk yöntem sesli kitap üretimidir. Görmezler için sesli kitap üretimi, çoğunlukla gönüllülerin sesli okumalarının kayda alınması biçiminde gerçekleşmektedir.
6. Dinleme türleri nelerdir? İstediğiniz bir dinleme türü hakkında bilgi veriniz.
a) Katılımlı (Aktif) Dinleme
b) Katılımsız (Pasif) Dinleme
c) Eleştirel Dinleme: Dinleyicinin, konuşmacı veya konuşma konusu hakkında belli bir bakış açısına sahip olarak dinleme etkinliğinde bulunması “eleştirel dinleme” çerçevesinde değerlendirilir. Dinleyici, konunun olumlu ve olumsuz yanlarını tarafsız bir bakış açısıyla değerlendirmiş ve dinleme etkinliğine hazırlıklı biçimde katılmıştır. Bu tür dinlemede dinleyici, konuşmayı “Konuşmacının amacı nedir?”, “Konuşmacı konuyla ilgili yeterli bilgi ve birikime sahip mi?”, “Verilen bilgiler güncel ve geçerli midir?” ve “Konu bilimsel bir bakış açısıyla mı ele alınıyor?” gibi sorulara cevap arayarak dinler.
7. Kültür ve Turizm Bakanlığının okuma kültürüne yönelik 2011’de yaptığı araştırmanın sonucunu yansıtan aşağıdaki haritayı inceleyiniz. Çıkarımlarınızı maddeler hâlinde defterinize yazınız.
Cevap: Projeyle, vatandaşların okuma alışkanlıklarının yaş, cinsiyet, medeni durum, meslek, eğitim düzeyi, coğrafi konum ve gelir düzeyi, anne-babanın eğitim düzeyi, kütüphane kullanım oranı gibi unsurlarla ilişki de incelendi. Türkiye Okuma Kültürü Haritası raporunda, bilimsel yöntemlerle elde edilen veriler, ileri analiz teknikleriyle yorumlanmaktadır.
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 65 Cevabı
D) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları çözünüz.
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 66 Cevabı
E) Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. Klasik hikâye türünün dünya edebiyatında öncüsü olan sanatçı. (MAUPPASSANT)
2. Dünya edebiyatında hikâye türünde eser veren ilk sanatçının eseri. (DECAMERON)
3. Halikarnas Balıkçısı’nın bir hikâye kitabı. (YAŞASIN DENİZ)
4. Cumhuriyet’in ilk yıllarında millî- dinî duyarlılığı yansıtan hikâyelerle tanınan, Dikmen Yıldızı adlı romanı olan yazar. (AKA GÜNDÜZ)
5. Cumhuriyet’in ilk yıllarında hikâye türünde eser vermiş, Tanrı Misafiri kitabının yazarı. (REŞAT NURİ GÜNTEKİN)
6. Hikâyede kahramanın iç dünyasını, duygu ve düşüncelerini anlatıcının aktarmasıyla oluşan anlatım tekniği.(İÇ ÇÖZÜMLEME)
7. Durum hikâyesinin dünya edebiyatında ilk ürünlerini veren Rus hikâye yazarı. (ANTON ÇEHOV)
8. Uzun zaman diliminde yaşanmış olayların ayrıntıya inilmeden birkaç cümleyle dile getirildiği anlatım tekniği.(ÖZETLEME)
9. Hikâyede kişinin zihninden geçenlerin düzensiz, birbirinden bağımsız, tamamlanmamış cümlelerle âdeta bir sayıklamayı andırır biçimde sergilenmesiyle oluşan anlatım tekniği. (BİLİNÇ AKIŞI)
10. Sait Faik Abasıyanık’ın bir hikâyesi. (AZ ŞEKERLİ)