11. Sınıf Ekoyay Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 185 Cevapları
Sınıfınızda iki grup oluşturarak “modernizm”, “postmodernizm” hakkında araştırma yapıp sınıf panolarına çalışmalarınızı asınız.
- Modernizm: Kültürel bağlamda modernizm, 19. yüzyılda geleneksel anlamdaki edebi, sanatsal, sosyal organizasyon ve gündelik yaşamın geçerliliğini yitirdiği fikriyle ortaya çıkmıştır. Sanat tarihi açısından özel bir adlandırma olan Modernist hareketin 19. yüzyıl ortasında Fransa’da ortaya çıktığı kabul edilir
- Postmodernizm: Postmodernizm, modernizmin sonrası ve ötesi anlamında bir tanımlama olarak kullanılmaktadır ve modern düşünceye ve kültüre ait temel kavram ve perspektiflerin sorunsallaştırılmasıyla ve hatta bunların yadsınmasıyla birlikte yürütülmektedir. Bu kavram 1960 lı yıllardan itibaren kullanılmaktadır.
“İç konuşma”, “iç çözümleme”, “bilinç akışı”, “geriye dönüş” anlatım teknikleriyle ilgili bilgilerinizi hatırlayarak sınıfınızda konuşmalar yapınız.
- İç konuşma:Yazar anlatmak istediği şeyleri kahramanın kendi ağzından, kafasından geçenler şeklinde okuyucuya verir. Kahraman kendi kendine konuşur gibidir, fakat düşünceleri düzenlidir.
- Bilinç Akışı: Kişinin aklından geçenlerin birinci kişi ağzından yansıtılmasıdır. Bu teknikle yazar; kahramanın, hayatı, nesneleri, etrafında gördüğü şeyleri nasıl algıladığını, bir bilinç yansıması eşliğinde aktarır. Derin, soyut ifadelerden meydana gelir
- Geriye dönüş: Bu teknik genellikle tarihi romanlarda kullanılır. Yazarlar şimdiki zamanda yaşadıklarından eserlerinde şimdiki zaman ağır basar. Bu etkiyi azaltmak için geriye dönüş tekniği kullanılır.
11. Sınıf Ekoyay Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 190 Cevapları
1. Metinde geçen “debriyaj”, “müessese”, “forvet” gibi kelimelerin anlamını metnin bağlamından bulmaya çalışınız. Anlamını bulamadığınız kelime ve kelime gruplarını sözlüklerden araştırınız.
- debriyaj:otomobilde motor ile vites kutusunu birbirine bağlayıp ayıran, motordan gelen devinimi sarsıntısız olarak öteki aktarma parçalarına ileten düzen.
- Müessese: kurulma eylemi, yolu ya da tarihi.
- forvet: görevi karşı takım alanına doğru top sürmek, bu eylemle sayı yapmaya çalışmak olan, ön sıradaki oyuncu.
2. Okuduğunuz metinden geriye dönüş tekniğine örnek bulunuz. Yazarın bu tekniği tercih etmesinin nedenleri hakkında bilgi veriniz.
- “Biz de az dayak yemedik ustamızdan.”
- “Otobüste, evle okul arasında geçen zamanın bana nasıl bir yük olduğunu bilemezsin. Böyle zamanları, yaşanmamış zaman haline getirmemek için olmadık oyunlar icat ederim”
- Okura geçmişle ilgili bilgi vermek ve romanın içine daha iyi girmesini sağlamak için.
3. Okuduğunuz metinde iç çözümleme anlatım tekniğinden yararlanılan bir bölüm gösteriniz. Bu tekniğin anlatıma sağladığı yarar hakkında bilgi veriniz.
- ”Turgut, önündeki direksiyona, belli etmek istemediği bir çekingenlikle bakıyordu.“
- Bu bölümde anlatıcı yazar roman kahramanının içinden geçen duyguları aktarmakta ve iç çözümleme tekniğini uygulamaktadır.
11. Sınıf Ekoyay Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 191 Cevapları
4. Metindeki roman kişisi Turgut, tip midir yoksa karakter midir? Nedenleriyle açıklayınız.
Karakterdir. Çünkü roman ilerledikçe dinamik yani değişkenlik göstermektedir. Arkadaşı Selim öldükten sonra kendi iç hesaplaşmasını yapmış ve farklı bir insan olmaya doğru gitmiştir.
5. Okuduğunuz metnin mekânıyla ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a. Metindeki mekânlar nerelerdir?
Mekanlar genellikle dış mekanlardır. Araba, otobüs ve şehrin yolları dışı gibi yerler tercih edilmiştir.
b. Olayların geçtiği mekânlar hangi özellikleri ile ve nasıl anlatılmıştır?
- Talim Alanı: “Talim alanı, ağaçsız bir tepenin altında, beceriksizce tesviye edilmiş bir yolla çevrelenmiş toprak bir arsaydı.“
- Duraklar: Otobüs oyunu oynadığı ve saydığı 12-13 durağın olduğu yer ve yoldur.
c. Turgut’un ruh hâliyle mekânlar arasında nasıl bir ilişki söz konusudur? Açıklayınız.
Mekanlar onun kaçış yerleridir. Mesela sıkıldığında oyunlar oynadığı ya da şehrin kalabalığından kendine sığındığı bakir yerlerdir.
6. Metindeki çatışmaları tespit ediniz.
- Araç kullanmayı öğretme
- Duraklardaki otobüs oyunu sırasında yaşananlar
- Toplumun aydın kesimi anlamaması
7. Tutunamayanlar metnindeki şahısların olay akışını etkileyen fiziksel ve psikolojik özellikleri nelerdir?
Turgut Özben’in kendi içine kapanık olması, kendi benliğinde bir yolculuğa çıkması ve de psikolojik olarak kendini toplumdan ayrı tutması romanda anlatılan çatışmaların da bel kemiğini oluşturmaktadır.
8. Okuduğunuz metinde Turgut’un kendine “Özben” soyadını vermesinin Turgut’un yaşamıyla bir ilişkisi var mıdır? Açıklayınız.
Evet vardır. En yakın arkadaşı Selim’in ölümünden sonra kendi benliğine dönmesi arayışlarda olmasından dolayı Özben soyadını almasıyla bağlantılanmıştır.
9. Çevrenizde araba sürmeyi öğrenen kişilerin ruh hâliyle Turgut’un ruh hâlini karşılaştırınız.
Benzer özelliklere sahiptirler. Çok zor olduğunu düşünürler. Sonrasında kullanmaya başlarken çok stresli olurlar. Ama ardından yavaş yavaş alışırlar. Bundan dolayı benzerlik vardır diyebiliriz.
10. Aşağıdaki kutucuğa okuduğunuz metnin yazarına, içeriğine ve yazarın anlatım tarzına yönelik kısa bir yorum yazısı yazınız.
Metnin yazarı geniş bir hayal gücüne sahiptir. Başarılı bir kurgu sonucu etkili bir dille okuru etkileyen ve mizahı yüksek bir roman ortaya koymuştur.
11. Okuduğunuz metne ve metnin yazarına yönelik aşağıda verilen eleştiriyi okuyunuz. Bu eleştiriyi kendi yorumunuzla karşılaştırınız.
Bence kendi yorumumla örtüşür. Çünkü eserdeki anlatıştan çok ironi ve tespitler önemlidir. Oğuz Atay için önemli olan da bu eleştirileri romanı aracılığıyla ortaya koymaktır.