11. Sınıf Ekoyay Türk Dili ve Edebiyatı Edebiyat Akımı Cevapları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Ekoyay Yayınları 1. Ünite Giriş  Sayfa 15, 19 ve 20 Edebiyat Akımı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları

11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 15 Cevabı

1. “Sanat” ve “edebiyat akımları” kavramları hakkında araştırma yapınız. Arkadaşlarınızı bilgilendiriniz.

• Sanat: bir duygunun, tasarımın, güzelliğin vb. dışavurumunda, anlatımında kullanılan yöntemlerin tümü.
• Edebiyat Akımları:  Edebi akımlar, aynı görüşte olan sanatçıların bir araya gelerek, belirledikleri ilkeler doğrultusunda yapıt ortaya koymalarıyla ortaya çıkmış edebi anlayışlardır. Edebiyat akımlarının oluşmasında toplumsal değişmeler ve gelişmeler, bilimsel ve teknolojik yenilikler, bireysel özelliklerdeki farklılaşmalar etkili olmuştur. 

2. Pablo Picasso’nun (Pablo Pikaso) “Kuralları bir profesyonel gibi öğrenin ki onları bir sanatçı gibi delebilesiniz.” sözünü sınıfınızda tartışınız.

Bir şeye karşı çıkmak için önce onu iyi bilmek gerekmektedir. Çünkü karşı çıktığınız şeyin ne olduğunu bilmezseniz kendi tezinizi savunamazsınız. Sanatta da eğer yenilik yapacak ya da önceki akımlara karşı çıkacaksanız önce karşı çıktığınız şeyin ne olduğunu çok iyi bilmeniz gerekecektir.

11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 19 Cevabı

1. Okuduğunuz metinde geçen aşağıdaki kelimenin ve kelime grubunun anlamını metnin bağlamından bulunuz, sözlüklerden kontrol ediniz. Daha sonra bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.
“Edebiyat akımlarının teşekkül ettiği zeminde, çeşitli sosyal, siyasî, ekonomik, kültürel hâdiseler ve bu hâdiseler ortamında teşekkül eden felsefî, kültürel, estetik perspektifler vardır.”

• teşekkül etmek: belli bir varlık olarak belirip biçimlenmek, oluşmak.
• kültürel hadise: Kültür ile ilgili olan bir olay.
• edebiyat akımı: Edebi akımlar, aynı görüşte olan sanatçıların bir araya gelerek, belirledikleri ilkeler doğrultusunda yapıt ortaya koymalarıyla ortaya çıkmış edebi anlayışlardır

2. Okuduğunuz metnin konusunu, amacını ve hedef kitlesini tespit ediniz. Konu, amaç ve hedef kitle arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

• Konu: Edebi akımlar Nelerdir?
• Hedef: Metni okuyacak (öğrenci veya başka kim var ise) kişilere edebi akımların ne olacağını nasıl oluştuklarını, etkilerini ve alabilecekleri tepkiyi kavratmak.
• Hedef Kitlesi: Başta öğrenciler  sonra okumak isteyen herkes

3. Edebî Akımlar adlı metinde ilginizi çeken cümleleri tespit ediniz.

• Ayrıca sanatkâr, sanat hayatı boyunca farklı akımlara ilgi duyabilecek ve bağlanabilecektir. Bir dönem romantik olan bir sanatkâr, bir başka dönem pekâlâ sembolist veya parnasyen olabilecektir.
• Edebî akımlar, edebiyat biliminin alt birimlerini teşkil eden edebiyat teorisi, edebiyat tenkidi ve edebiyat tarihi ile iç içedirler.

4. Yazarın ana düşünceyi desteklemek için kullandığı yardımcı düşüncelere metinden örnekler gösteriniz.

Yardımcı Düşünceler:

• Edebiyat tarihi ile edebi akımlar arasındaki bağlantı
• Edebiyat akımının ortaya çıktığı dönemin koşullarının önemi
• Edebi akımların sahip oldukları dünya görüşlerinin fikirlerine olan etkisi

5. Okuduğunuz metinden yola çıkarak yazarın dil ve anlatım özelliklerine yönelik aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Nesnel bir anlatım niçin tercih edilmiştir?

 Çünkü amaç bilgi vermektir. Okura bilgi sunmaktır.

Anlatımda coşkunluktan uzak durulmasının nedeni nedir?

Çünkü amaç okurun duygulanmasından ya da duygusal olarak etkilenmesinden çok okurun düşünmesini sağlama anlatılan konular hakkında fikir sahibi olmasının sağlanmasıdır.

Söz sanatlarının kullanımı ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

• Şiire estetik ve sanatsal bir yön kazandırır
• şiiri tek düzelikten kurtarır
• imgeler sayesinde şiire güzellik kazandırılır

Akıcı bir anlatıma sahip bir metindir, diyebilir misiniz?

Diyebiliriz. Çünkü yazar cümleleri yalın ve herkesin anlayabileceği bir şekilde kullanmıştır. 

6. Metinde ortaya konan bilgi ve değerlendirmeleri tutarlılık, doğruluk ve kanıtlama açısından değerlendiriniz.

• Tutarlılık: Metin kendi içinde savunduğu düşünceleri metnin genelinde savunduğu için tutarlıdır diyebiliriz.
• Doğruluk: Metinde yer alan bilgiler kaynaklara dayandığı için doğrudur.
• Kanıtlama: Metinde yer alan bilgileri başka kaynaklardan karşılaştırarak kanıtlama yoluna gidilebilir.

7. Okuduğunuz metinle Salvador Dali’nin tablosu arasında bir ilişki kurabilir misiniz? Neden?

Kurabiliriz. Çünkü her sanat dalının belli akımları vardır. Bu akımların da temsilcileri ve akımları temsil eden eserleri vardır. Dali’nin tablosu nasıl ki Sürrealizm akımının örneği ise bu okuduğumuz metin de bizlere edebi akımlar hakkında bilgi vermesinden dolayı ilişkilidir denilebilir.

8. Edebî Akımlar adlı metni iletileri ve üslubu açısından beğendiniz mi? Görüşlerinizi açıklayınız.

Beğendim. Çünkü iletiler çok faydalı bilgiler içermekte ve de üslup bu iletileri rahatça almamızı sağlamakta.

11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 20 Cevabı

1. Okuduğunuz metinlerden alınan aşağıdaki cümlelerde yer alan noktalama yanlışlarını bulunuz. Cümlelerin doğru noktalamalarını gösteriniz.

a. “Sözlü edebiyat geleneği içinde ortak duygu ve düşünceler daha belirginken, yazılı edebiyat ürünlerinde bireysel tercihlerin artmaya başladığı görülür.”

b. “Aslında her edebiyat akımı, genel bir estetik ve sanat görüşü veya hareketinin bir parçası; daha doğrusu edebiyat sanatını ilgilendiren yönüdür.”

• Sözlü edebiyat geleneği içinde ortak duygu ve düşünceler daha belirginken yazılı edebiyat ürünlerinde bireysel tercihlerin artmaya başladığı görülür.
• Aslında her edebiyat akımı, genel bir estetik ve sanat görüşü veya hareketinin bir parçası daha doğrusu edebiyat sanatını ilgilendiren yönüdür.

2. Aşağıdaki cümlede kısa çizginin ( – ) kullanılma gerekçesini belirtiniz. Bu işaretin yerine başka bir işaret kullanabilir misiniz? Açıklayınız.

“Yani herhangi bir roman, hikâye, tiyatro veya şiir, -sanatkârı belli bir akıma bağlı olsa bile- bir çırpıda ve kesin bir hüküm hâlinde yüzde yüz romantik, realist, klâsik olarak nitelenemez.”

Çünkü cümle arasında bir kavram ile ilgili açıklama yapılacaktır. Bu tür durumlarda kısa çizgi kullanılır. Bu işaret yerine ( ) veya , , işareti de kullanılabilir.

3. Aşağıdaki cümlelerde yazımı yanlış olan kelimeleri bulunuz.

a. “Her edebî akım, kendinden öncekine göre yeni bir kültürel, felsefî ve estetik perspektife sahiptir.”

felsefî yerine felsefi de yazılabilir.

b. “Lale devri olarak adlandırılan dönemin ünlü şairlerinden Nedîm, yaşadığı devrin kompozisyonunu en çıplak ve edebî değer taşıyacak bir biçimde çizer.”

devri değil Devri olmalı çünkü büyük harfle başlamalı.

4. Aşağıdaki cümlelerde kullanılan tırnak işareti, yay ayraç ve eğik çizginin kullanılma gerekçelerini defterinize yazınız.

Eğik Çizgi (/) :  1. Yan yana yazılması gereken durumlarda mısraların arasına konur. Örnek: Memleket isterim /Yaşamak sevmek gibi gönülden olsun; /Olursa bir şikâyet ölümden olsun. (Cahit Sıtkı Tarancı).

– Sarı Zeybek şu dağlara yaslanır, / Yağmur ya-ğar silahları ıslanır. / Bir gün olur deli gönül uslanır, / Yazık olsun telli doru şanına, / Eğil bir bak mor cepkenin kanma… (Türkü)

2. Adres yazarken apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arasına konur.
Örnek: Laleli Sokak, 5/10 Kavaklıdere/ANKARA

Yay Ayraç : 1. Cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında kalan ek bilgiler için kullanılır. Yay ayraç içinde bulunan ve yargı bildiren anlatımların sonuna uygun noktalama işareti konur:

Anadolu kentlerini, köylerini (Köy sözünü de çekinerek yazıyorum.) gezsek bile görmek için değil, kendimizi göstermek için geziyoruz. (Nurullah Ataç)

2. Özel veya cins isme ait ek, ayraçtan önce yazılır:

Yunus Emre’nin (1240?-1320)…

İmek fiilinin (ek fiil) geniş zamanı şahıs ekleriyle çekilir.

3. Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıkla­mak ve göstermek için kullanılır:

İhtiyar – (Yavaş yavaş Kaymakam’a yaklaşır.) Ne oluyor beyefendi? Allah rızası için bana da anlatın…(Reşat Nuri Güntekin)

4. Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgilerini göstermek için kullanılır:

Cihanın tarihi, vatanı uğrunda senin kadar uğraşan, kanını döken bir millet daha gösteremez. Senin kadar kimse kendi vatanına sahip ol­maya hak kazanmamıştır. Bu vatan ya senindir ya kimsenin. (Ahmet Hikmet Müftüoğlu)

Tırnak İşareti :

a.  Bir yazı içinde başkasından olduğu gibi aktarılan sözlerin başına vesonuna konur:

Açık’ta şair, “Çünkü asıl şiirler bekler bazı yaşları,” diyerek, şiir serüvenininyeni bir dönemine çağırır bizi.  (Doğan Hızlan)

Olduğu gibi alınmayan sözler tırnak içine alınmaz.

Tırnak içine alınmış olan sözün sonundaki işaret de tırnak içinde kalır.

b.  Önemi belirtilmek istenen sözcükler tırnak içinde yazılır:

Çevremden “dayak”kadar zararlı olduğunu gördüğüm eski bir eğitim yolu da “öğüt verme”dir.  (Sabahattin Eyüboğlu)

Özel olarak belirtilmek istenen sözcükler, istenirse tırnak içinealınmadan, altı çizilerek ya da koyu yazılarak da gösterilebilir.

c.  Tiyatro eserleri dışındaki yazılarda, konuşma çizgisi yerine kullanılabilir:

“Niye susuyorsun? Bir şey söylesene. Haksız mıyım?” “Hangi konuda?”

“İnsanın yaşamı her yönüyle yaşaması konusunda. Öyle sustun da…” (İpek Ongun)