11. Sınıf Ekoyay Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 244 Cevapları
Ahmet Muhip Dıranas’ın Ağrı Dağı adlı şiirinden alınan aşağıdaki bölümü inceleyiniz. Sınıfınızda gruplar oluşturarak şiire yönelik eleştiriler yapınız.
Cevap: Ağrı dağı karşısında, Ahmet Muhip Dranas’ın hayranlık, tapınma, yılgınlık duygularını ve gamlı, neşeli, hasretli düşüncelerini anlatan bu uzun şiir parçasını, onun ŞİİRLER kitabındaki AĞRI şiirinden aldım.
Tamamı 180 mısralık uzun, bağlantılı bir şiir olan Ağrı’nın yalnız 53 mısraını, türlü yerlerinden keserek burada tanıtmaya mecbur olduğumdan üzgünüm. Yalnız baş ve son taraflarını olduğu gibi aldım. Yüce dağı, doğrudan doğruya gözleyen veya onun heybeli karşısındaki imrenişlerini, ona benzemek dileklerini söyleyen bölümleri ihmal etmeyerek kendimce bu parçalarla bütünlük kurmaya baktım.
Ahmet Muhip Dranas, en şöhretli şairlerimizden biri, şiirine verdiği hayal güçleri, felsefi anlamlar, yeni söyleyişler, derinle-me, burgulu duygular ile değerlidir…
11. Sınıf Ekoyay Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 247 Cevapları
Okuduğunuz metinde geçen “temkinli”, “yançizerlik” , “derviş”, “kahırlanmak” gibi kelimelerin anlamını metnin bağlamından bulunuz ve sözlüklerden kontrol ediniz.
- Temkinli: davranışlarında ölçüyü, önlemi elden bırakmayan.
- Yan çizerlik: Kendisine yüklenen bir görevden kaçmak.
- Derviş: bir tarikata girmiş, o tarikatın töre ve yasalarına bağlı kimse.
- Kahırlanmak:çok ve için için, kendi kendine, kimseye sezdirmeden üzülmek.
Metnin anlatıcısını tespit ediniz. Bu anlatıcının kurmaca bir metin türünde kullanılıp kullanılmayacağına yönelik fikir yürütünüz.
Cevap: Metnin anlatıcısı yazarın kendisidir. Bu anlatıcı kurmaca metinde ancak gözlemci bakış açısıyla yazılacak ve hiç bir şekilde metne müdahalede bulunulmayacak bir metin türünde kullanılabilir.
Okuduğunuz metinde yazarın amacını açıklayınız.
Cevap: Yazarın en önemli amacı bahsettiği yazar hakkında bilgi vermektir. Yani Ahmet Muhip Dranas’ı okuruna tanıtmaktır.
Ahmet Muhip Dıranas’ın şiirlerinin güçlü ve zayıf yönlerinin ortaya konduğu bölümleri metinden bulunuz.
- Güçlü yönler: Ahmet Muhip Dıranas, bu üç temayı, “bir büyük şarkı” bütünlüğü içinde, “kimsenin farkına varamadığı güzellikler” tadıyla, “şairanelikten” uzak, övünülesi bir anlatım sadeliği içinde dile getirir. Ondan edebiyatımıza kalacak olan, eşine az rastlanır bir şiir duygusuyla kurduğu dizeler bütünüdür.
- Zayıf yönler: Aslına bakılırsa, şair işlediği konular, dile getirdiği duygular bakımından şiirimize büyük bir şey katmış değildir. Şiirlerinde, gönül kapılarına “bir mevsim gibi varıp, bir mevsim gibi” geçer, içindeki “karanlıklara, mağaralara, inlere” güneş ışıkları salmak ister hep. O da, tıpkı Dağlarca gibi, karanlıklardan ışığa çıkma özlemindedir. Yalnız onun özleminin ardından, yurdun geri kalmışlığına kahırlanıp “karanlıkları yakmak” isteyen Dağlarca’nın toplumsal kaygıları yok
Okuduğunuz metinde yazarın hangi anlatım biçimlerini kullandığını belirleyiniz. Bu anlatım biçimlerinin metne katkısı nedir? Açıklayınız.
Cevap: Yazar tanımlama, açıklama ve betimlemeden faydalanmıştır. Bu anlatım biçimleri metne zenginlik katmış anlamın okurda daha güçlü izler bırakmasını kolaylaştırmıştır.
Metindeki karşılaştırmaları tespit ediniz. Bunların metnin anlamına katkısını değerlendiriniz. Okuduğunuz metinde yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
- Ahmet Muhip Dıranas, tıpkı Dağlarca gibi, şiirimizde bir rastlantıdır.
- O da, tıpkı Dağlarca gibi, karanlıklardan ışığa çıkma özlemindedir.
- Yazar özgün benzetme ve imajlarla anlatmak istediği metnini açık sade ve yalın bir dil ile okuruna sunma yolunu seçmiştir.
Metindeki kişiye ve düşüncelere yönelik yazarın benimsediği anlatım tutumunu bulunuz. Yazarın bu anlatım tutumunu tercih etmesinin nedenini açıklayınız.
Cevap: Yazar kendi öznel görüşlerini okura sunmaktadır. Yazar bahsettiği sanatçının ve eserlerinin kendisinde bırakmış olduğu izlenimleri kendi ifadelerini kullanarak okura sunar.
Okuduğunuz metindeki düşünceler arasında bir tutarlılık var mıdır? Açıklayınız.
Cevap: Bence vardır. Çünkü bir önceki paragrafta savunduğu veya ortaya koyduğu bir tezi sonraki paragraflarda da taviz vermeden sürdürdüğünü görürüz.
Okuduğunuz metnin sonraki dönemlere edebî açıdan ne tür etkiler yapabileceğiyle ilgili defterinize kısa bir yazı yazınız.
Cevap: Eleştiri türü edebiyatın gelişimi ve kalitesinin artması bakımından son derece büyük önem taşır. Çünkü bu tür sayesinde bir eser ya da sanatçının güçlü ve zayıf yönleri ortaya konulur. Bu da sonraki yazılacak her eser için bir yol haritası çıkarılmasını sağlar.
Okuduğunuz metinden yola çıkarak Ahmet Muhip Dıranas’la ilgili sizde oluşan izlenimler nelerdir? Görüşlerinizi belirtiniz.
- Kendine özgü bir dilinin ve sezgi gücünün olduğu
- Eserlerinin diğer sanatçılardan izlerle dolu olabileceği
- İyi ve kaliteli yazılar eserler üreten biri olduğu
Sizce Vedat Günyol, bu yazısında Ahmet Muhip Dıranas’a yönelik adil bir şekilde onun kişiliğini önemseyerek bir eleştiri yapmış mı? Düşüncelerinizi belirtiniz.
Cevap: Bence kesinlikle onun kişiliğinin önemini göz nünde bulundurmuş ve sanatının hangi yönlerden başarılı hangi yönlerden ise başarılı olmadığını anlatmıştır.