ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI
A) Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
(Y) 1. Batılı anlamda tür olarak eleştiri, edebiyatımızda divan edebiyatıyla birlikte gelişmiş bir türdür.
(D) 2. Eleştirinin amacı, sanat eserinin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymaktır.
(D) 3. Eleştiri, sanatçıya yol gösteren, dolayısıyla sanatın da gelişimini sağlayan bir türdür.
(D) 4. Bir eleştiri yazısında yazarın benimsediği öznel veya nesnel tutum, eleştirinin niteliğini de değiştirebilir.
(Y) 5. Kitap tanıtma yazılarında eleştirel bir yaklaşımdan tamamen uzak durulur.
B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri, verilen kelimelerle doğru biçimde doldurunuz.
(Ziya Paşa, izlenimci, münekkit, Namık Kemal, tenkit, eleştirmen)
1. Cumhuriyet Dönemi’nden önce eleştiriye tenkit eleştiri yapana da münekkit denirdi.
2. Eleştirmen, eleştiri yazısını kaleme alan kişiye denir.
3. Namık Kemal, edebiyatımızda eleştiri türünde ilk yazıyı yazan sanatçımızdır.
4. Ele ştirmen, eserin bir okur olarak kendi duyguları üzerindeki etkilerini belirtmeye çalışırsa buna izlenimci eleştiri denir.
C) Aşağıda verilenleri doğru biçimde eşleştiriniz.
a) Ziya Paşa
b) Mehmet Fuat
c) Tahrib-i Harabat
ç) Hüseyin Cahit Yalçın
d) Kuyucaklı Yusuf
( c ) Namık Kemal
( a ) Şiir ve İnşa
( b ) Cumhuriyet Dönemi
( x ) hikâye
( d ) Sabahattin Ali
( c ) Servetifünun edebiyatı
Ç) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Eleştirinin tanımını kısaca yapınız.
Cevap: Bir sanat eserini çeşitli ölçütler çerçevesinde değerlendirmek, bir bütün olarak ele alıp her yönüyle ortaya koymak, anlaşılmasını ve değerinin belirlenmesini sağlamak amacıyla yazılan yazılara eleştiri adı verilir.
2. Eleştirinin amacı nedir? Açıklayınız.
Cevap: Eleştirinin amacı, iyi ve güzel olan sanat yapıtının değerini ortaya çıkarmak, sanatı iyi ve güzel olmayandan kurtarmak, kalıcı bir niteliğe kavuşturmaktır
3. Beş maddede tarihî ve sosyolojik eleştiri türünün özelliklerini yazınız.
TARİHİ ELEŞTİRİ = Bu yöntem ,edebi eserin yazarın hayatına ,yetişme şartlarını ve devrin özelliklerinie göre esasına dayanır Burada eserden çok sanatçı önemlidir. Eser buna bağlı olarak açıklanmaya çalışır.
SOSYOLOJİK ELEŞTİRİ = Bu görüş edebiyatın kendi başına var olmadığı , toplumla var olduğu ve toplumun bir ifadesi olduğu ilkesinden hareket eder. Buna göre eleştirmen eseri ve okuyucuyu sosyal koşullardan soyutlamadan değerlendirme yapacaktı.
4. Kitap tanıtma yazılarının sizce yararları nelerdir? Görüşlerinizi belirtiniz.
Cevap: Kitap tanıtımları insanlara okumayı aşılar. Okuyan insanlar dünyayı ve olayları farklı bakış açılarıyla değerlendirebilirler Konuşurken ya da yazarken fazla zorlanmazlar Çünkü kelime hazneleri çok geniştir İnsan okuduğu her kitaptan ya da yazıdan ne kadar yeni kelime öğrenirse bilgi havuzu da o kadar dolu olur Bu havuzu doldurmak bizim elimizdedir
5. Eleştiri türleri nelerdir? Defterinize yazınız. Bu türlerden istediğiniz bir tanesiyle ilgili kısa bilgi veriniz.
- Edebiyatta Tarihi – Tarihsel Eleştiri Kuramı
- İzlenimci Eleştiri Kuramı
- Yapısalcı Eleştiri Kuramı ve Özellikleri
- Edebiyatta Sosyolojik Eleştiri
- Marksist Eleştiri Kuramı
Yapısalcı Eleştiri Kuramı ve Özellikleri
Yapısalcı eleştiri kuramı, 1960’larda ortaya çıkmış ve Roland Barthes, Tzvetan Todorov gibi kuramcıların katkılarıyla gelişmiştir. Sadece edebiyatta değil, antropoloji, felsefe, psikoloji gibi farklı alanlarda da kullanılmıştır.
D) Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi eleştiri türü için söylenemez?
A) Bir sanat eserine yönelik yazılan değerlendirme yazılarıdır.
B) Sanatın ve sanatçının gelişmesine katkı sağlar.
C) Edebî bir dille yazıldığından süslü ve yoğun bir anlatım tercih edilir.
D) Bir sanat eserinin hem güçlü hem de zayıf yönlerini belirtir.
E) Alanında uzman kişilerce yazılır.
Cevap: C
2. Aşağıdaki yazarlardan hangisi Cumhuriyet Dönemi’nde eser veren eleştirmenlerden değildir?
A) Orhan Şaik Gökyay B) Hüseyin Cahit Yalçın C) Ahmet Hamdi Tanpınar D) Mehmet Kaplan E) Fethi Naci
Cevap: B
3. Aşağıdakilerden hangisi bir eleştirmen için söylenemez?
A) Düşünce, sanat ve edebiyat alanında topluma yarar sağlar.
B) Sanata, sanatçıya ve topluma yol gösterir.
C) Eserlerdeki zenginlikleri gözler önüne serer.
D) Sanatçıya yapılan haksızlıkları önler.
E) Okuyucuya kılavuzluk yapar.
Cevap: D
4. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yazım ve noktalama yönünden doğrudur?
A) Bilgilendirici yazılar olmaları, eleştiri “tenkit” türünü önemli kılar.
B) Öznel yargılara dayanmıyan eleştiri, kimi zaman referans niteliği de taşır.
C) Açıklayıcı ve kanıtlayıcı anlatımın tercih edildiği eleştiri, okuru aydınlatan bir özelliğe de sahiptir.
D) Olay, kişi, zaman ve mekan unsurlarını içermeyen eleştiri; kurmaca bir metin değildir.
E) Dilin, göndergesel işlevde kullanılması da eleştirinin diğer bir özelliğidir.
Cevap: C
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
A) Nice insanlar vardır ki hayatlarında bir kez olsun kalp kırmamıştır.
B) Bu hayatın tüm sıkıntılarına rağmen mutluluğun peşinden koşmalıyız.
C) Teknolojik gelişmeler, insana mutluluk veriyor diyemem.
D) Kitaplarını özenle siler, kitaplığına yerleştirirdi.
E) Buralar, yazın birçok turistin uğrak yeridir.
Cevap: A
E) Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. Eserle yazarın hayatı arasında ilişki kuran eleştiri türü. (BİYOGRAFİK ELEŞTİRİ)
2. Bir cümlede gereksiz kelime kullanımı ile ihlal edilen anlatım ilkesi. (DURULUK)
3. Okunan bir kitabı başkalarına tanıtmak için belli kurallara göre yazı yazmak ve bu yazıyı sunmak. (KİTAP TANITIMI)
4. Lisân-ı Osmanînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahâzatı Şâmildir eleştiri yazısını kaleme alan yazarımız. (NAMIK KEMAL)
5. Kuyucaklı Yusuf romanını yazan sanatçımız. (SABAHATTİN ALİ)
6. Eleştirmene edebiyatımızda verilen diğer isim. (MÜNEKKİT)
7. Muallim Naci’nin bir eleştiri kitabı. (DEMDEME)
8. Vedat Günyol’un eleştirilerinin yer aldığı kitabın adı. (ÇALAKALEM)
9. Sakin, durgun anlamında bir kelime. (DİNGİN)