2. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
1. Okuduğunuz hikâye bir olay hikâyesi midir, durum hikâyesi midir? Nedenleriyle birlikte noktalı alana yazınız.
Cevap: Bu hikaye bir durum hikayesidir. Çünkü giriş gelişme ve sonucu vardır. Bunun yanında kahramanın başından geçenler bir anlık kesitten değil yaşamın her anından alınmıştır.
2. Okuduğunuz hikâye hangi anlatıcı ve bakış açısı ile yazılmıştır? Nedenleriyle birlikte noktalı alana yazınız.
Cevap: Hikaye hakim bakış açısı ile yazılmıştır. Yazar aynı zamanda anlatıcıdır da. Her şeyi bilir okuru yönlendirir.
3. Hikâyede başvurulan anlatım biçimleri ve teknikleri nelerdir? Noktalı alana yazınız.
Cevap: Öyküleme ve betimleme anlatım biçimleri kullanılmıştır. Çünkü amaç hikayede yer alan dayıyı okurun gözünde canlandırmasını sağlamaktır.
B. Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ese yazınız. Nedenlerini açıklayınız.
(Y) Türk hikâyeciliği, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatımda Ömer Seyfettin ile hız kazanmıştır.
(D) Türk hikâyeciliği, Memduh Şevket Esendal ve Sait Faik Abasıyanık ile birlikte “olay”ın dışına çıkmıştır.
(D) Modern hikâyeciliğin ilk ürünleri Tanzimat’tan itibaren verilmiştir.
Co Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelime veya kelime gruplarım yazınız.
• Durum hikâyesi kesit (durum) hikâyesi olarak da adlandırılmaktadır.
• “Elli Kuruş” adlı hikâye toplumcu gerçekçi anlayışı ile kaleme alınmış bir hikâyedir.
• Bireyin iç dünyasını yansıtan eserlerde psikoloji biliminden yararlanılır.
• “Dönüş” hikâyesinin yazarı Mustafa Necati Sepetçioğlu millî ve dinî duyarlılıkla yazan yazarlarımızdandır.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Millî Edebiyat Dönemi yazarlarından olan…Cumhuriyet Dönemi’nde de eser vermeye devam etti. Romanlarıyla ön plana çıkmasına rağmen mensur şiir, anı, makale, hikâye türlerinde de eserleri vardır. Eserlerinde Türk toplumunun Tanzimat’tan sonra geçirdiği aşamaları anlattı. Eserlerindeki tiplerin çoğu iç dünyaları zengin, kötümser, düzensizlik kurbanı, terelere, geleneklere bağlı kişilerdir. “Toplum için sanat” anlayışına bağlıdır. Çözümleyici, betimleyici, düşünce ve tezci yönleri dikkat çeker. Bir Serencam, Rahmet, Millî Savaş Hikâyeleri hikâye türündeki eserleridir.
Parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yazarlardan] hangisi getirilmelidir?
A) Reşat Nuri Güntekin
B) Ya kup Kadri Karaosmanoğlu
C) Refik Halit Karay
D) Halide Edip Adıvar
E) Mithat Cemal Kuntay
Cevap: B
2. Aşağıdaki eser-sanatçı eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Orhan Kemal – Önce Ekmek
B) Tarık Buğra – Yarın Diye Bir Şey Yoktur
C) Sait Faik Abasıyanık – Ege Kıyılarından
D) Mustafa Necati Sepetçioğlu – Abdürrezzak Efendi
E) Haldun Taner – Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu
Cevap: C
3. Edebiyat yaşamına şiirle başladı. Sonra hikâye ve romana yöneldi. Seçtiği konularla, çizdiği karakterlerle, eserlerindeki kişiliğiyle, 20. yüzyıl Türkiye’sinin toplumsal durumunu yansıtan gerçekçi bir yazardır. Olay ve malzemeye önem vererek biçimi ve süslemeyi ikinci plana bıraktı. Eserlerindeki sürükleyicilik; yaşanmışlıktan gelen güçle kişileri konuşturmada başardığı doğallık, gerçeklik ve uygunluğa dayanır. Ekmek Kavgası, Önce Ekmek, Elli Kuruş önemli hikâyeleridir.
Parçada söz edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Orhan Kemal B) Tarık Buğra C) Haldun Taner
D) Memduh Şevket Esendal E) Kemal Tahir
Cevap: A
4. Halikarnas Balıkçısı olarak tanındı. Türk hikâye ve romanında deniz çığırını açan, denizcilerin yaşantılarını tüm ayrıntılarıyla anlatan bir yazar oldu. Konularını Ege ve Akdeniz kıyılarında gelişen olaylardan aldı. Balıkçıları, dalgıçları, süngercileri ve gemileri zengin terimlerle aktardı. Eserlerini coşkun ve şiirsel bir dille, biçim ve tekniğe fazla önem vermeden yazdı. Merhaba Akdeniz, Yaşasın Deniz, Gülen Ada önemli eserlerindendir.
Parçada söz edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sait Faik Abasıyanık
B) Memduh Şevket Esendal
C) Haldun Taner
D) Cevat Şakir Kabaağaçlı
E) Mustafa Necati Sepetçioğlu
Cevap: D
5. Aşağıda verilen eserlerden hangisi bir hikâye değildir?
A) Önce Ekmek B) Oğlumuz C) Sönmüş Yıldızlar
D) Yaşasın Deniz E) Keşanlı Ali Destanı
Cevap: E
6. Aşağıdakilerden hangisi edebiyatımızda millî ve dinî duyarlılıkları yansıtan hikâyelerdendir?
A) Eskici B) Hasta C) Elli Kuruş
D) Hiçbir Şey Bilmiyormuşum E) Dönüş
Cevap: E
7. Aşağıdakilerden hangisinde bireyin iç dünyasını yansıtan eser veren yazarlar bir arada verilmiştir?
A) Tarık Buğra, Ahmet Hamdi Tanpınar
B) Yusuf Atılgan, Adalet Ağaoğlu
C) Sevinç Çokum, Selim İleri
D) Mustafa Necati Sepetçioğlu, Rasim Özdenören
E) Orhan Kemal, Fakir Baykurt
Cevap: A
8. Toplumcu gerçekçi hikâye ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Köy hayatı, köyden kente göç, işçi veya dar gelirlilerin hayatı vb. konular ele alınmıştır.
B) Realizm ve natüralizm gibi edebî akımların etkisi vardır.
C) Olay ve konuşmalardan çok betimlemelere ve iç monologlara yer verilmiştir.
D) Ağa-köylü, patron-işçi, güçlü-zayıf, zengin-fakir gibi çatışmalar işlenmiştir.
E) Orhan Kemal, Kemal Tahir, Samim Kocagöz toplumcu gerçekçi hikâye yazan önemli yazarlarımızdandır.
Cevap: C
9. Temmuz ( ) öğle vakti ( ) Komşuda bir kadın sesi ( ) Neye bağırdığı anlaşılmıyor ( ) Belki çocuğa haykırıyor! )
Aşağıdakilerden hangisinde yay ayraçlara gelmesi gereken noktalama işaretleri doğru olarak verilmiştir?
A) (;) (!) (.) (.) (.) B) (,) (…) (…) (?) (.) C) (,) (.) (…) (.) (.)
D) (;) (.) (.) (?) (?) E) (,) (.) (?) (.) (!)
Cevap: C
10. Bisküvit, çikolata, kâğıtlı şeker, zeytin yağı, sabun yapım evleriyle küçük tamir atölyelerin yanyana dallarda bulunduğu sefer tasına benziyen hanlardan birinin genzini tıkayan pis havası içinde ekmeğini küçücük pedalıyla kazanmaya çalışan bir arkadaşı görmeye gitmiştim. Bulamadım.
Yukarıdaki parçada kaç tane yazım yanlışı yapılmıştır?
A) 1 B) 2 C)3 D) 4 E) 5
Cevap: E
D. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. Toplumun gerçeklerini açık bir şekilde yansıtan; köyden kente göç ve sorunları, dar gelirli insanların sorunları, geçim sıkıntısı gibi temel sorunları ele alan edebî anlayış. (Toplumcu gerçekçi)
2. Yaşanmış ve yaşanması mümkün olan olayları yer ve zaman bildirerek arılatan hikâye türü. (Olay hikâyesi)
3. Memduh Şevket Esendal’ın yazdığı ve durum hikâyesi örneği olan hikâye. (Hasta)
4. Roman veya hikâyede yazarın duygularını, düşüncelerini, olayları veya durumları okuyucuya etkili bir şekilde anlatmanın yöntemleri. (Anlatım tekniği)
5. Roman ve hikâye gibi anlatı türlerinde farklı düşünce ve hayat tarzından kaynaklanan anlaşmazlık durumu. (Çatışma)
6. Yazı veya sözle verilen, gönderilen bilgi, mesaj. (İleti)
7. Bir olay, konu veya düşünce incelenirken izlenen belirli yön, görüş açısı, açılım, perspektif. (Bakış açısı)
8. Tasarlama, bir şeyi sözle veya yazıyla anlatma, göz önünde canlandırma, tasvir. (Betimleme)
9. Herhangi bir edebiyat ürününde, kişilerin kişiliklerini belirleyen duyuş, düşünüş, davranış biçimi. (Psikoloji)
10. Mustafa Necati Sepetçioğlu’na ait olan, milli ve dinî duyarlılığı yansıtan hikâye. (Dönüş)
11. Bir olaydan çok günlük yaşamın herhangi bir kesitini ele alıp anlatan hikâye türü. (Durum hikâyesi)
12. Öykü, roman, masal gibi edebî ürünlerde tasarlanan, gözlemlenen ya da yaşanan bir olayı yer, zaman ve kişi kavramlarına bağlayarak anlatma biçimi. (Öyküleme)
E. Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki bilgilerden bazısı doğru, bazısı yanlıştır. İlk ifadeden başlayarak ve cevap oklarını takip ederek doğru çıkışa ulaşınız.
“İki balkonlu bir ev aldılar.” cümlesinin ögeleri sırasıyla özne, zarf tümleci ve yüklemdir. (Y)
“Küçük bahçede meyve ağaçları yoktu.” cümlesinin ögeleri sırasıyla dolaylı tümleç, özne ve yüklemdir. (D)
“Bu memleketin asil sahibi ve toplumumuzun esas unsuru köylüdür.” (Atatürk) cümlesinin
ögeleri sırasıyla özne, belirtili nesne ve yüklemdir. (Y)
6. Çıkış