1. Bölüm Sonu Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
A. Bulmaca
Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. Sinir hücresi. (nöron)
2. Sinir hücresinin hücre gövdesinden çıkan uzantılar.(dendrit)
3. Parathormon yetersizliğinde oluşan hastalık.(tetani)
4. Sinir hücrelerinin aşırı uyarılması sonucu ortaya çıkan hastalık.(epilepsi)
5. Ara beyindeki homeostazi merkezi.(hipotalamus)
6. Orta beyin ile omurilik soğanı arasında bulunan arka beynin bir parçası.(pons)
7. Refleks merkezi.(omurilik)
8. Kanda glikoz düzeyini düzenleyen hormonları üreten karma bez.(pankreas)
9. Kalsiyum karbonat kristallerinin birikmesiyle oluşan küçük kulak taşları.(otolit)
10. Hipotalamus tarafından kontrol edilen temel bez.(hipofiz)
11. Sinir hücresinde oluşan elektriksel ve kimyasal değişim.(impuls)
12. Beynin iki yarım küreden oluşan kısmı.(uç beyin)
B. Değerlendirme Soruları
Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. Bir sinir hücresinin diğer doku hücrelerinden farkını nasıl açıklarsınız?
2. Sinir sistemi ile endokrin sistem arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
3. İmpuls iletimi sırasında sinir hücresinde hangi değişiklikler oluşur?
Elektriksel ve kimyasal değişimler gerçekleşir.
4. İmpulsun sinapstan geçiş hızının sinir hücresindekinden daha yavaş olmasını nasıl açıklarsınız?
5. Nezle olduğunuzda koku alma duyusu neden azalır?
Fazla nem, koku reseptörlerinin duyarlılığını azalttığından koku alma azalır.
6. Derinin vücut ısısının ayarlanmasındaki rolü nedir?
Alt derideki kılcal damarların soğukta daralıp sıcakta genişlemesi vücut ısının ayarlanmasında rol oynar.
7. Bir çiviye bastığınızda oluşan refleks olayında impulsun izlediği yol nedir?
Ayaktaki duyu reseptörü → Duyu siniri → Omuriliğin arka kökü → Omurilikteki ara sinir → Omuriliğin ön kökü → Motor sinir → Efektör (Ayaktaki kas) → Geri çekme refleksi
8. Ön beyni çıkarılan bir kuşta hangi davranışlar gözlenebilir?
9. Kanda kalsiyum miktarı nasıl düzenlenir?
10. Homeostazinin sağlanmasında geri bildirim mekanizmasının önemini örneklerle açıklayınız.
C. Boşluk Doldurma
Aşağıdaki ifadelerde noktalı yerleri tablo içinde verilen sözcükleri kullanarak uygun şekilde tamamlayınız.
1. Merkezi sinir sistemine ait nöronların aksonlarında miyelin kılıf bulunur.
2. Merkezî sinir sisteminden efektöre mesaj iletimini motor nöron taşır.
3. Sinapstan impulsun geçişi nörotransmitter denilen kimyasallarla olur.
4. Beyini saran zarlar meninges adını alır.
5. Göze gelen ışık ilk olarak kornea tabakasında kırılır.
6. Görme sinirleri ve fotoreseptörler gözün ağ tabakasında bulunur.
7. İç kulakta bulunan yarım daire kanalları, tulumcuk ve kesecik denge olayının sağlanmasında görevlidir.
8. Tat duyusu koku duyusu ile birlikte değerlendirilir.
9. Hipotalamusta sentezlenen ve hipofizin arka lobunda depolanan hormonlar ADH ve oksitosin hormonlarıdır.
10. Vücut sıcaklığının düzenlenmesi, vücut su dengesi ve hipofiz bezinin denetimi ara beyinde yer alan hipotalamus tarafından gerçekleştirilir.
11. Kanda kalsiyum miktarının artması kalsitonin salgılanmasına neden olur.
12. Stresli durumlarda adrenalin hormonunun salgılanması artar ve karaciğerdeki glikojenin yıkılması ile kandaki glikoz düzeyi yükselir
Ç. Doğru-Yanlış
Aşağıdaki ifadelerin doğru (D) ya da yanlış (Y) olduklarını karşılarına yazınız.
(D) 1. Ara nöronlar, duyu ve motor nöronlar arasındaki bağlantıyı sağlar.
(Y) 2. Akson çapı ne kadar büyükse impulsun iletim hızı o kadar yavaş olur.
(Y) 3. Bir sinir hücresinde uyarının eşik değerin üzerinde olması impulsun hızını ve şiddetini artırır.
(D) 4. İmpulsun sinapstan geçişi, nörotransmitter maddelerle sağlanır.
(Y) 5. Refleks faaliyetleri yalnızca omurilik tarafından denetlenir.
(D) 6. Fazla ışıkta gözbebeklerinin küçülmesini orta beyin sağlar.
(Y) 7. Omurilik soğanı zedelenen kişide iç organların çalışması devam eder.
(D) 8. Reseptörlerle bağlantılı olan duyu nöronları omuriliğe arka kökten girer.
(Y) 9. İnsan gözünde ışığa duyarlı reseptörler korneada bulunur.
(Y) 10. Koku reseptörlerinin uyarılmasıyla oluşan impulslar talamustan beyin kabuğuna iletilerek yorumlanır.
D. Değerlendirme Testi
Aşağıdaki soruların doğru seçeneğini işaretleyiniz.
1. A 2. B 3. B 4. E 5. A 6. A 7. C 8. D 9. E 10. A 11. C 12. C 13. B 14. B