Etkinlik: İnsanda Soluk Alıp Verme
Amaç
İnsanda soluk alıp verme mekanizmasını kavrayabilme Araç Gereçler
Çift tarafı açık fanus, iki küçük ve bir büyük balon, makas, Y şeklinde tüp, tek delikli lastik tıpa, paket lastikleri.
Etkinliğin Yapılışı
Etkinliğinizi öğretmeninizin denetiminde arkadaşlarınızla iş birliği içinde gerçekleştiriniz. Bu çalışmanızda; fanusun dar olan üst kısmını tek delikli lastik tıpa ile kapatınız. Y tüpünün bir ucunu lastik tıpadan geçirerek serbest olan iki ucuna küçük balonları takınız. Paket lastiği ile sıkıca bağlayınız ve fanusa yerleştiriniz. Büyük balonun ağız kısmını makasla kesiniz. Kesik kısmını fanusa geçiriniz. Büyük balonu aşağı doğru çekerken küçük balonlardaki değişimi gözleyiniz. Büyük balonu fanusun içine doğru iterken küçük balonlardaki değişimi gözleyiniz.
Değerlendirme Soruları
1. Balonlar soluk alıp vermede görev alan hangi yapılara örnektir?
Cevap: Balonlar, akciğerlere örnektir. Büyük balon, diyaframı ve akciğerleri, küçük balonlar ise alveolleri temsil eder.
2. İç ve dış basıncın değişmesi soluk alıp vermeyi nasıl etkiler?
Cevap: İç ve dış basınçtaki değişimler, soluk alıp vermeyi doğrudan etkiler. Diyafram kası kasıldığında ve akciğerler genişlediğinde, iç basınç düşer. Bu da dış basıncın alveolleri şişirmesine ve hava girişine neden olur. Diyafram kası gevşediğinde ve akciğerler söndüğünde ise iç basınç artar ve hava dışarı atılır.
3. Küçük balonlardaki değişimi nasıl açıklarsınız?
Cevap: Büyük balonu aşağı doğru çektiğimizde, fanusun iç basıncı düşer. Bu da alveollerin genişlemesine ve küçük balonların şişmesine neden olur. Büyük balonu içeri ittiğimizde ise fanusun iç basıncı artar. Bu da alveollerin büzülmesine ve küçük balonların söndürmesine neden olur.
Ek Bilgiler:
- Soluk alıp verme, oksijenin solunum yoluyla vücuda alınması ve karbondioksitin vücuttan atılması işlemidir.
- Soluk alıp verme, diyafram ve kaburga kaslarının kasılması ve gevşemesi ile gerçekleşir.
- Diyafram kası, solunumda en önemli kaslardan biridir. Kasıldığında akciğerleri genişletir ve hava girişini sağlar.
- Alveoller, akciğerlerde bulunan küçük hava kesecikleridir. Gaz değişiminin gerçekleştiği yerdir.
Sıra Sizde
Akciğerler ve soluk alıp verme mekanizmasının daha iyi anlaşılması için animasyon, simülasyon ve videoların yer aldığı Genel Ağ adreslerinden yararlanabilirsiniz.