Aşağıdaki tabloda “İktidarın kaynağı nedir?” sorusuyla ilgili görüşler verilmiştir. Açıklamaları altta verilen kavramlarla eşleştiriniz.
[ Tanrı iradesi – Korunma ihtiyacı – Ortak irade
Bu yaklaşıma göre iktidar, kaynağını ve meşruiyetini toplumdaki bireylerin bir arada yaşama isteğini bir sözleşmeye dayalı olarak ortaya koymasından alır. Meşruiyetin ölçütüde halkın ortak özgür iradesidir. Önemli temsilcileri T. Hobbes, J. Locke ve Jean J. Rous- seau’dur.
Cevap: Ortak irade
Bu yaklaşıma göre iktidar kaynağını ve meşruiyetini; toplumu tehlikelere karşı savunma, insanların temel ve sosyal ihtiyaçlarını karşılama, ahlaki olarak erdemli insanlar yetiştirme gibi işlevleri yerine getirmesinden alır. Platon, Aristoteles, Farabi ve İbn-i Hâldun bu yaklaşımın en önemli temsilcileridir.
Cevap: Korunma İhtiyacı
Bu yaklaşıma göre iktidar yeryüzünde Tanrı’nın temsilcisidir. İktidarı elinde bulunduranlar da Tanrı’nın yeryüzündeki temsilcileridirler. Dolayısıyla iktidara karşı çıkanlar Tanrı’ya karşı çıkmış olurlar. St. Augustinus (Agustinos), T. Aquinas (Tomas Akuinas) bu yaklaşımın tem- silcilerindendir.
Cevap: Tanrı iradesi
2. Egemenliğin kaynağını belirleyen unsur devletin şeklini nasıl etkiler? Örnek üzerinden açıklayınız.
Cevap: Egemenliğin dönem içerisinde İlahî temelli olanından beşeri temelli olanına kadar çeşitli türleri ortaya çıkmıştır. Beşerî egemenlik teorileri içerisinde öne çıkan iki tür mevcuttur; bunlar: halk egemenliği ve millî egemenlik teorileridir. Bu iki egemenlik teorisinin, ilk ortaya çıktığı dönemlerle günümüzde arz ettiği mana ve uygulamaların büyük ölçüde farklılık arz ettiği görülmektedir.
3. İktidarın kaynağını bilmek niçin önemlidir? Felsefi açıdan açıklayınız
Cevap:Egemenliği elinde bulunduran,yönetme gücüne sahip siyasal topluluktur. Bazen halk, bazen bir zümre, bazen bir aile bazen de sadece tek bir kişi bile iktidarın kaynağı olabilir.