2. ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI
A. Aşağıdaki cümleleri kutucuklarda verilen kelime ve kelime gruplarından doğru olanları noktalı yerlere yazarak tamamlayınız.
1. Bir maddenin başka bir madde içinde homojen dağılmasına çözünme denir.
2. Metallerin oluşturduğu homojen karışımlara alaşım denir.
3. Şekerin erimesi bir hâl değişimi olayıdır.
4. Su ve naftalinden oluşan karışım heterojen dir.
5. Demir ve kükürt katilarından oluşan karışım mıknatısla bileşenlerine ayrılır.
6. Katı karışımların çözünürlük farkı ile bileşenlerine ayrılmasında ayrımsal kristallendirme yöntemi uygulanır.
7. Şeker pancarından şeker elde edilirken özütleme yöntemi kullanılır.
8. Buğday – saman karışımı yoğunluk farkından yararlanılarak bileşenlerine ayrılabilir.
9. İnce kum elenerek kaba kum ve çakıl taşlarından ayrılır.
10. Diyaliz yönteminde yarı geçirgen zar yardımıyla koloitler bileşenlerine ayrılır.
B. Aşağıdaki cümlelerde bildirilen yargılar doğru ise yay ayraç içine “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1- (Y) Karışımın bileşenleri arasında belli bir oran vardır.
2. (D) Süspansiyon, emülsiyon, aerosol birer heterojen karışımdır.
3. (Y) Su ve çamaşır sodasından oluşan karışım heterojendir.
4. (Y) Şekerin erimesi bir çözünme olayıdır.
5. (Y) 100 g suda çözünmüş olan maddenin gram cinsinden miktarına yüzde derişimi denir.
6. (D) Kolonya etil alkolün sulu çözeltisidir.
7. (D) Buzlu yollara serpilen tuz, suyun donma noktasını düşürerek buzun erimesine neden olur.
8. (Y) Su ve alkol karışımı yoğunluk farkı ile bileşenlerine ayrılabilir.
9. (D) Diyaliz yönteminde maddelerin tanecik boyutu farkından yararlanılır.
10. (Y) Ayrımsal damıtmada, kaynama noktası büyük olan madde önce ayrılır.
C. Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. 100 gram kütlece %20’lik KN03 çözeltisini, kütlece %60’lık yapmak için kaç gram KN03 tuzuna gerek vardır?
Cevap: 100 g
2. Sabit sıcaklıkta hacimce %30’luk 200 mL alkol çözeltisiyle hacimce %40’lık 200 mL alkol çözeltisi karıştırılıyor. Karışıma, aynı sıcaklıkta 100 mL su ilave diliyor. Son durumdaki çözeltinin hacimce alkol yüzdesi kaçtır?
Cevap: %28
3. Yoğunluğu 0,81 g/mL olan bir A katisı ile yoğunluğu 1,93 g/mL olan B katisının oluşturduğu heterojen karışımı bir sıvı yardımıyla bileşenlerine ayırmak istediğimizde sıvının hangi özelliklere sahip olması gerekir?
Cevap: Öz kütle farkından yararlanılır. Sıvının öz kütlesi dA < dsıvı < dB şeklinde olmalı ve A ile B bu sıvıda çözünmemelidir.
4. Aşağıdaki karışımları bileşenlerine ayırabilmek için hangi ayırma işlemleri uygulanmalıdır?
a. Nikel tozu ve sofra tuzundan oluşan bir karışım
Cevap: Mıknatıslanma
b. Odun talaşı ve ince kumdan oluşan bir karışım
Cevap: Yüzdürme
c. Su ve asetondan oluşan bir karışım
Cevap: Ayrımsal damıtma
5. Etilen glikol, aseton ve gliserin sıvılarından oluşan karışım homojen görünümlüdür. Bu sıvıların kaynama sıcaklıkları sırasıyla 197, 56 ve 290 °C’tur. Karışımı ayrımsal damıtma ile bileşenlerine ayırdığımızda maddelerin elde ediliş sırası nasıl olur? Açıklayınız ve olaya ilişkin bir grafik çiziniz.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. Aşağıda verilenlerden hangisi, karışımların özelliği değildir?
A) Bileşenlerin kütleleri arasında belirli bir oran vardır.
B) Karışımların özellikleri, bileşenlerinin miktarına göre değişir.
C) Fiziksel yöntemlerle bileşenlerine ayrılır.
D) Bileşenler özelliklerini korur.
E) Homojen ya da heterojen olabilir.
Cevap: A
2. Aşağıdakilerden hangisi heterojen madde örneğidir?
A) Buz parçası B) Gazoz C) Sis kümesi D) Maden suyu E) Musluk suyu
Cevap: C
3. Birbiriyle karışmayan su ve benzin sıvılarından oluşan karışım hızlıca çalkalanıyor. Bu karışıma ne ad verilir?
A) Homojen karışım B) Çözelti C) Süspansiyon D) Emülsiyon E) Aerosol
Cevap: D
4. I. Su + zeytinyağı
II. Su + toprak
III. Su + sofra tuzu
IV. Su + etil alkol
Yukarıda verilen madde çiftlerinden hangilerinin oluşturduğu karışım çözelti olarak sınıflandırılabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV
Cevap: E
A-C karışımı süspansiyondur.
B-C karışımı emülsiyondur.
Buna göre
I. A katı, B ve C sıvıdır.
II. A ve C karışımı heterojendir.
III. B ve C karışımı çözeltidir.
ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C
6. Çözeltilerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Çözücüsü su olan çözeltiler sulu çözelti diye adlandırılır.
B) Benzer molekül yapısına sahip maddeler birbiri içinde daha fazla çözünür.
C) Homojendir.
D) Belirli ayırt edici özellikleri yoktur.
E) Bileşenleri arasında sabit bir oran vardır.
Cevap: E
7. Heterojen karışımlar için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) İki katidan oluşanları, yoğunluk farkı ile bileşenlerine ayrılabilir.
B) Mayonez emülsiyon örneğidir.
C) Kan koloidal bir karışımdır.
D) Süspansiyonlarda tanecik büyüklüğü koloitlerdekinden daha küçüktür.
E) Koloitler santrifüj yöntemiyle bileşenlerine ayrılabilir.
Cevap: D
8. Aşağıdakilerden hangisinde, oda koşullarında çözücüsü ve çözüneni belirtilen çözelti örneği yanlıştır?
Cevap: E
9. 200 g kütlece %10’luk bir tuz çözeltisinden kaç gram su buharlaştırılırsa çözeltinin derişimi kütlece %40 olur?
A) 50 B) 100 C) 125 D) 150 E) 175
Cevap: D
10. Tabloda belirtilen çözelti bileşenleri arasındaki etkileşimin türü aşağıdakilerden hangisi ya da hangilerinde yanlış verilmiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: B
11. Aynı sıcaklıktaki saf suyla hazırlanan kütlece %30’luk ve %40’lık tuz çözeltileri için
I. Çözünen tuz kütlesi %40’lık çözeltide daha fazladır.
II. Kütlece %40’lık çözeltinin yoğunluğu daha fazladır.
III. Elektrik akımı iletkenlikleri aynıdır.
ifadelerinden hangisi ya da hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
12. Doymamış tuzlu su çözeltisine sabit sıcaklıkta ayrı ayrı uygulanan
I. Saf su ekleme,
II. Doymuş tuzlu su ekleme,
III. Tuz ekleme
işlemlerinden hangisi ya da hangileri sonucunda çözeltinin kaynama noktasında yükselme görülür?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
Cevap: E
13. Bir çözeltinin kaynamaya başlama noktasının sayısal değeri;
I. İçerdiği tanecik sayısı,
II. Dış basınç,
III. Isıtıcı gücü
niceliklerinden hangisi ya da hangilerine bağlı değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II
Cevap: C
14. X, Y, Z, L ve K maddeleri ile hazırlanan karışımlar;
I. X ve Y sıvıları karışımı ayırma hunisi ile,
II. Z ve X sıvıları karışımı ayrımsal damıtma ile,
III. X, L karışımı süzme ile,
IV. X, K karışımı basit damıtma ile bileşenlerine ayrılabiliyor.
Buna göre hangi karışım ya da karışımlar homojendir?
A) Yalnız II B) II ve IV C) I ve III D) I, II ve IV
E) I ve III
E) I, III ve IV
Cevap: B
15. Emülsiyon, süspansiyon ve alaşım olduğu bilinen X, Y ve Z karışımlarından; X süzme, Y ayırma hunisi ile bileşenlerine ayrılıyor. Buna göre karışımlar aşağıdakilerden hangisinde doğru sınıflandırılmıştır?
Cevap: A
16. X: Sıvı-sıvı homojen karışım
Y: Katı-sıvı homojen karışım
Z: Katı-sıvı heterojen karışım
Yukarıda belirtilen X, Y ve Z karışımlarının bileşenlerine ayrılma yöntemleri aşağıdakilerden hangisinde verilenler olabilir?
Cevap: C
17. I. Zeytinyağı-su karışımının bileşenlerine ayrılması
II. Buğdayın samandan ayrılması
III. Şeker-sofra tuzu karışımının ayrılması
Yukarıdaki ayırma yöntemlerinden hangisi veya hangilerinde bileşenlerin yoğunluk farkından yararlanılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Cevap: D
18. X sıvısı, Y sıvısında çözünür, Z sıvısında ise çözünmez. Z sıvısı, Y sıvısında çözünmez. Sıvıların yoğunlukları dX < dY < dZ olduğuna göre X, Y, Z sıvıları bir deney tüpüne konulup karıştırıldığında sıvıların görünümü aşağıdakilerden hangisindeki gibi olur?
Cevap: B