10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Meb Yayınları 2. Ünite Hikaye Sayfa 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49,50 Kerem İle Aslı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 43 Cevabı
1. Yaşadığınız çevrede insanlar hangi konularda emek verip fedakârlık yapmaktadırlar? Düşüncelerinizi günlük hayattan örneklerle anlatınız.
Cevap: Aile, vatan, meslek, arkadaşlık ilişkilerinde..
2. “Halk hikâyesi”nin size çağrıştırdığı düşünceleri sözlü olarak paylaşınız.
Cevap: Halk hikayesi, eskiden gezgin halk ozanlarının kahvelerde saz eşliğinde anlattıkları, şiir ve düz anlatım karışımı, Kerem ile Aslı, Âşık Garip, Köroğlu gibi aşk ve kahramanlık öyküleridir.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 47 Cevabı
• Kerem ertesi g ün yola revan olup giderken sabaha yakın idi, başladı seher yeli esmeğe.
• Gel bu kızı ona verelim eğer vermezsek bunun ahü zarı bizi harap eder.
Yukarıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu cümlelerde geçen altı çizili kelime gruplarının anlamlarını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.
yola revan olmak: yola çıkmak
ahü zarı: ah çekmek, ağlamak, sızlamak
2. Metne göre Hasene Hanım’ın Kerem’i gül bahçesine davet etmesinin sebebi nedir? Belirtiniz.
Cevap: Kerem’in Aslı’ya gerçekten aşık olup olmadığını anlamak için...
3. Okuduğunuz metinde Kerem’in Aslı’yı gördükten sonraki tavrı ne olmuştur?
Cevap: Hasene Hanım’ın ayaklarına kapanıp ona saygı göstermiştir.
4. Okuduğunuz metnin sonunda Kerem ile Aslı kavuşmuş mudur? Siz olsaydınız bu metnin son bölümünü nasıl düzenlerdiniz?
Cevap: Metnin sonunda Kerem ile Aslı yanıp kül olmuşlardır. İki sevgilinin ancak külleri birbirine kavuşmuştur. Ben olsaydım iki aşığı mutlaka kavuştururdum.
5. Metindeki kişilerin özelliklerini belirleyiniz. Belirlediğiniz özellikleri aşağıdaki şemalara yazınız.
- Kerem: Aşkı için her şeyi göze alan, fedakar bir aşıktır.
- Aslı: Aşkı için her şeyi göze alan fedakar bir sevgilidir.
- Hasene: Kayseri Beyi’nin kız kardeşidir. Kerem’in aşkının doğruluğunu öğrenmek için onu sınar, gerçek olduğunu anlayınca aşıkların kavuşmasını ister
6. Metnin dil özelliklerine bakıldığında metinde nazım ve nesir bölümlerinin olduğu görülmektedir. Bu durum metnin dil ve anlatımını nasıl etkilemiştir?
Cevap: Halk hikâyelerinde olayın anlatımını hızlandırmak için nesre başvurulurken, duyguları daha etkili yansıtmak için nazım kullanılmıştır. Nazım bölümleri anlatımı daha canlı ve etkileyici hale getiririr, okuyanların veya dinleyenlerin ilgisini çeker.
7. Bu metinde hangi bakış açısı tercih edilmiştir? Metinden örneklerle açıklayınız.
Cevap: İlahi bakış açısı kullanılmıştır.
Örnek “Zira kendinin hayali geniş idi. Eğer sevdası küçük ise onu öldürtecekti. Baktı ki Kerem gözünü Aslı Han’dan ayırıp kızların hiçbirine bakmaz.”
8. Metindeki çatışmaları belirleyerek bunun konu ve temaya katkısını belirtiniz.
Cevap: Ayrılık-kavuşma, iyi-kötü çatışmaları vardır. Hikayedeki aşk teması bu çatışmalar sonucu etkili olarak ortaya çıkmıştır.
9. Metinden hareketle o dönemin sosyal ve kültürel özellikleri hakkında sözlü olarak bilgi veriniz.
Cevap: Kerem İle Aslı Halk Hikayesi Dönemin Sosyal ve Kültürel Özellikleri Hükümdarlık beylik sisteminin varlığı dönemin siyasi yapısını gösterir. Beşik kertme geleneği: Kerem ile Aslı daha doğmadan aileleri tarafından beşik kertmesi ilan edilirler. Keşişin Müslüman aileye kızım vermek istememesi (dini farklılıktan doğan çatışmaların varlığı) Nişan âdeti: Kerem ile Aslı’nın nişanlanması Büyü ve sihir yapma: Keşiş ‘in Aslı’ya sihirli bir elbise giydirmesi Aşıkların diyar gezip sazla türkü söylemesi dönemin sanat anlayışının yansımasıdır. Kerem’in Hak aşığı olması dini inanışı gösterir. Ahiret inancı Bu dünyada kavuşamayan aşıkların cennet kavuşacakları inancı
10. Metnin ana düşüncesinden hareketle hikâyeyi oluşturan olay örgüsünü tespit ederek aşağıdaki şemalara yazınız.
Cevap: AŞK HER ZORLUĞA KATLANMA GÜCÜ VEREN EN YÜCE DUYGUDUR.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 48 Cevabı
1. Okuduğunuz metinde geçen “Kerem, Aslıhan’ı görünce Hasene Hanım’ın ayağına düşüp tazim eyledi.” cümlesinde altı çizili kelimeler zarf görevli fiilimsilerdir. Zarf-fiiller -ıp (-ip, -up, -üp), -arak (-erek), -ınca (-ince), -ken, -maksızın (-meksizin) gibi ekler alır. Buna göre metinde geçen zarf-fiillere örnekler bulunuz. Bulduğunuz örneklerin altını çiziniz.
Cevap: Metindeki zarf-fiiller
yerken, gittiğinde, diye, sorduğunda, duyunca, alıp, giydirip, görünce, düşüp, etmeyince, nakledip, deyip, gelip, arayıp.
2. Aşağıda iki nokta ve virgülün kullanım amaçlarından bazıları verilmiştir. Okuduğunuz metinde bu kullanımlara örnekler bularak aşağıdaki şemalara yazınız.
Cevap: İki nokta: Konuşmalardan ve açıklamalardan önce kullanılır.Örnek: Kerem: “Davete icabet lazımdır.” deyip gül bahçesine geldi.
Onlar da: “Beli geçti, amma onlar Karapınar’a doğru gitti.” dediler.
Virgül: Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için kullanılır.
Örnek: Hasene Hanım, Kerem’in aşkını sınamak için Kerem’i bir gül bahçesinde, içinde Aslı’nın da olduğu birbirinden güzel kızlarla bir araya getirir.
İki nokta: Konuşmalardan ve açıklamalardan önce kullanılır.
Virgül: Uzun cümlelerde yüklemden uzak düşmüş olan özneyi belirtmek için kullanılır.
Arzu ile Kamber, Yusuf ile Züleyha, Tahir ile Zühre gibi halk hikâyelerinden birini okuyunuz. Hikâyeyi oluşturan unsurları aşağıdaki şemalarda boş bırakılan yerlere yazınız.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 50 Cevabı
Alman ve dünya edebiyatının önde gelen sanatçılarından biri olan Schiller’in Rehine adlı hikâyesini okudunuz. Bu hikâyeyi daha önce incelediğiniz Deli Dumrul hikâyesi ve Kerem ile Aslı hikâyesiyle aşağıdaki şemada verilen başlıklar doğrultusunda karşılaştırınız.
DELİ DUMRUL VE REHİNE
TEMA VE KAHRAMANLARIN ÖZELLİKLERİ
BENZERLİKLER: Her iki metnin kahramanları da güçlü, kuvvetli ve gözü pektir. Tanrı inancına sahip, zor durumlarda dua eden kişilerdir.
FARKLILIKLAR: İki kahramanın karakter özellikleri birbirinden çok farklı. Deli Dumrul zorbalıkla hakimiyet kurmaya çalışan, asi, cahil, Azrail’e kafa tutan birisi. Rehine adlı hikayenin kahramanı Damon ise çok mert, canı pahasına verdiği sözü tutan, mücadeleci, dostuna karşı vefalı birisidir. Deli Dumrul Azrail’e, Damon ise Sirakuza Kralı’na meydan okuyor.
KEREM İLE ASLI VE REHİNE
DİL VE ANLATIM ÖZELLİKLERİ
BENZERLİKLER: Her iki metinde de sade ve yalın bir dil kullanılmıştır.
FARKLILIKLAR: Kerem ile Aslı hikayesi nesir-düzyazı karışık yazılmıştır. Rehine adlı hikaye ise düzyazı biçimindedir. Kerem İle Aslı hikayesinde nazımla yazılan bölümler ahenkli ve lirik bir anlatıma sahiptir.