10. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 136 Cevabı
1. Olağanüstü olayları konu alan metinleri okumak ilginizi çeker mi? Nedenleriyle açıklayınız.
Olağanüstü durumların anlatıldığı hikâyeler benim ilgimi çekiyor. Bir hikâyede yaşanacak olayları ve sonuçlarını kendi dünyamıza bakarak tahmin etmek çok zor olduğu için olağan üstü varlık ve canlıların anlatıldığı, sonunun ne olacağını kestiremediğim hikâyeleri seviyorum
2. “Bir kişi, yendiği düşmanı ne kadar güçlü ise o kadar kahramandır.” sözü ile ilgili düşüncelerinizi sınıfta sözlü olarak paylaşınız.
Bir insan hangi sorunla uğraşıyorsa o sorunun büyüklüğü zorluğu ve üstesinden gelebilme becerisi kadar zekidir. Çünkü sorun ne kadar büyürse çözecek kişinin niteliği ve zekası da o derece gelişmiş demektir.
10. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 141 Cevabı
1. “O katı yürekli adam alt eder seni.” cümlesindeki altı çizili kelime gruplarının anlamlarını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz
- Katı Yürekli: Acımazsız-korkusuz-vicdansız kişiler için kullanılan bir söz grubu
- Alt Eder: (Alt etmek ) bir kimsenin gücü ve kuvveti ile bir başkasını bastırması-yenmesi
2. Okuduğunuz metindeki kahramanlardan Akhilleus ile Hektor’ın kişilik özelliklerini metinden yola çıkarak açıklayınız.
- Achilles (Αχιλλεύς),Myrmidons’un lideri ve Yunan Şampiyonlarının en önemlisi, hikayenin ana karakterlerinden biridir. Cesur, güçlü korkusuz savaşçıların en iyisidir.
- Hector (Έκτωρ), Kral Priam’in ilk doğan oğlu, Truva’nın lideri ve müttefik ordular kumandanı. Tahtın varisi. Topraklarını korumak ve şerefi uğruna ölümü bile göz alabilecek biridir.
3. Metinde anlatıcının kim olduğunu ve hangi tip bakış açısı kullandığını belirleyiniz.
- Anlatıcı: Üçüncü tekil kişi
- Bakış Açısı: İlahi bakış açısı
4. Hektor’ın ölümü üzerine eşinin nasıl bir tepki gösterdiğini, hangi ruh hâli içerisinde olduğunu metindeki dizelerden örnek göstererek belirtiniz.
Çok üzülür, eli ayağı tutmaz olur, zehir yutmuşçasına acı çeker.
Titredi eli ayağı, mekik elinden yere düştü
Hektor neler geldi başıma
Nasıl da bir kaderle doğmuşuz ikimiz de
Şimdi gidiyorsun Hades ülkesine
kuytu derinlikleri altında toprağın
dul bırakıyorsun beni bu sarayda
5. Okuduğunuz metinden alınan “bir altın terazi kurdu baba tanrı,/acıklı ölümün iki tanrıçasını koydu kefelere,/biri Akhilleus’unkiydi, biri at sürücüsü Hektor’unki./ortasından tuttu kaldırdı terazi- yi,/ağır bastı Hektor’un kara günü./kefe düştü yuvarlandı Hades’e dek.”dizelerinden yola çıkarak o dönemdeki kader anlayışıyla ilgili çıkarımlarda bulununuz.
Kaderci bir anlayış hakimdir. Yani yaşananların ve yaşanacakların kararını tanrılar verir. İnsanlar da alınlarına yazılan kaderlerini yaşarlar.
6. Okuduğunuz metinde kalıp olarak kullanılan ve yinelenen ifadeleri gösteriniz, bu kullanımların metnin anlatımına nasıl bir katkı sağladığını belirtiniz.
- Kara Gün-Kara Ölüm
- Metnin anlatımını güçlendirir ve estetik hale getirir.
7. Metinde, tanrıların olayların akışına müdahale ettikleri bölümleri gösteriniz.
bir altın terazi kurdu baba tanrı,
acıklı ölümün iki tanrıçasını koydu kefelere,
biri Akhilleus’unkiydi, biri at sürücüsü Hektor’unki.
ortasından tuttu kaldırdı teraziyi,
ağır bastı Hektor’un kara günü.
kefe düştü yuvarlandı Hades’e dek.
…………………………………………………………
Tanrıça da yürüdü tanrısal Hektor’a doğru,
Deiphobos’a benzetmişti bedenini, yılmaz sesini.
………………………………………………………………….
Bilmiyordu zavallıcık, burdan çok uzakta,
Athene alt etmişti Hektor’u, Akhilleus’un eliyle.
8. Hektor ve Akhilleus, aralarındaki mücadelenin sonunda birbirlerine nasıl bir tavır alacaklarını ifade ederler? Metinden hareketle açıklayınız.
Cenazesine saygı duyup Akhalılara teslim etmeyi düşünür.
Zeus bana zaferi verir de alırsam canını,
dile gelmez saygısızlıklar göstermem sana,
ünlü silâhlarını soyar, ölünü geri veririm Akhalılara.
Sen de, Akhilleus, yap benim gibi.”
Akhilleus anlaşma taraftarı değildir. Hektor gibi yapmayacağını söyler.
“Hektor, düşmanım, antlaşmadan söz açma bana,
böyle şey olmaz insanla arslan arasında,
nasıl uyuşamazsa kurtla kuzunun gönlü,
durmadan kin beslerler birbirlerine,
bizim de dostluk yapmamız akla sığmaz,
birimiz düşüp kanıyla doyurmadan Ares’i,
o her zora dayanan savaşçıyı doyurmadan
ikimizin arasında anlaşma olmaz.
9. Tanrılar olaylara müdahale etmeselerdi Akhilleus ile Hektor’ın mücadelesi nasıl sonuçlanabilirdi?
Çok zor ve çetin bir mücadele olurdu ama savaş alanındaki üstünlüğünden ve gücünden dolayı yine Akhilleus kazanırdı.
10. Okuduğunuz metinde, doğadan alınan ve benzetme yapmak için kullanılan varlıkları belirleyip söyleyiniz.
- Dağlarda bir çaylak, kuşların en hızlısı,
nasıl kolayca saldırırsa ürkek bir kumruya,
kumru sıvışıp kaçar,
çaylak da keskin seslerle sıçraya sıçraya atılır üstüne,
can atar yakalamak için onu.
11. Okuduğunuz metnin şekil özellikleriyle ilgili çıkarımlarda bulununuz.
- Manzum olarak yazılmıştır.
- Ses uyumları ve ahenk unsurlarına önem vermiştir.
12. Metin destan türünün hangi özelliklerini taşımaktadır? Metinden örneklerle açıklayınız.
- Bir milleti önemli şekilde etkileyen bir ola(savaş) vardır.
- Epik bir anlatım vardır.
- Kahramanlar olağanüstü kişilerdir.( Tanrı- Tanrıça)
- Uzun ve manzum bir eserdir.
- Milli bir özellik göstermektedir.
1. “Dağlarda bir çaylak, kuşların en hızlısı/Nasıl kolayca saldırırsa ürkek bir kumruya” dizelerindeki “ürkek bir kumru” sıfat tamlamasında bir ad hem niteleme hem belirtme sıfatı almıştır. Siz de metinden buna benzer örnekler bulunuz. Bulduğunuz örneklerin altını çiziniz.
- Uğursuz bir kader
- O katı yürekli adam
- ürkek bir kumru
- Bir altın terazi
2. Okuduğunuz metinden alınan “Sen öldün Hektor, kol kanat olamazsın ona” dizesinde virgül, sıralı cümleleri ayırmak için kullanılmıştır. Siz de okuduğunuz metinden virgülün diğer kullanım amaçlarına örnekler bulunuz.
- Güzel surlara dayanıp kurutuyorlar terlerini,
susuzluğu gidermek için içiyorlardı kana kana. - Senden çok üstündür Peleusoğlu,
o katı yürekli adam alt eder seni. - Nice yiğit oğullarımdan etti beni o,
Kimini öldürdü, kimini sattı uzak adalara.