2. ÜNİTEMİZİ DEĞERLENDİRELİM
A. Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.
1. Peygamberimizin açıklamaları ve sünneti olmasaydı İslamiyet’i doğru şekilde anlamak ve yaşamak mümkün olur muydu? Açıklayınız.
Resul-i Ekrem Efendimizin (s.a.v) bir görevi özet şeklinde olan ayetleri açıklamaktır: Örneğin Kur’an “Namaz kılın” diyor, fakat namaz nasıl kılınacak? “Rüku ve sücud yapın” diyor, ama rüku ve sücud nasıl yapılacak, teferruat vermiyor. Kıyam nasıl yapılacak, ayrıntı yok. İşte Peygamberimiz (a.a.v) “Ben nasıl namaz kılıyorsam öyle kılın” diyerek âyet-i kerimeyi şekil ve muhteva olarak açıklıyor ve nasıl tatbik edilebileceğini gösteriyor. Namaz, oruç, zekat, hac gibi Kur’an-ı Kerimde mücmel (özet) olarak gelip açıklanmayan emirleri Peygamberimiz açıklıyor.
2. İnsanlığın inkâr, isyan ve gafletten kurtulup manevi kirlerden temizlemesinde ve doğru yola ulaşmasında Peygamberimizin (s.a.v.) rolü ne olmuştur? Açıklayınız.
Peygamberler insanların tezkiyeye ulaşabilmeleri için en büyük vesiledir. Peygamberler olmasaydı insanlar; inkârdan, isyandan ve günahlardan nasıl arınacağını, hangi davranışlarla Rablerinin rızasını kazanabileceklerini asla bilemezdi. Çünkü herkes kendi istek ve arzularını yegâne doğru olarak görebilir ve kendisinin tertemiz olduğunu iddia edebilir. Hâlbuki Peygamberler “Ayetlerimiz kendilerine apaçık birer delil olarak okunduğunda, (öldükten sonra) bize kavuşmayı ummayanlar, ‘Ya (bize) bundan başka bir Kur’an getir veya onu değiştir’ dediler. De ki: ‘Onu benim değiştirmem olacak şey değildir. Ben ancak bana vahyolunana uyarım. Eğer Rabbime isyan edecek olursam elbette büyük bir günün azabından korkarım.’ (Yunus suresi, 15. ayet) ayetinden de anlaşılacağı üzere heva ve hevesleriyle konuşmamış, Allah’ın (c.c.) vahyettiği emirleri tebliğ ederek insanları doğru yola davet etmiş ve manevi kirlerden arındırmıştır.
3. “De ki: Şüphesiz ben apaçık bir uyarıcıyım.” (Hicr suresi, 89. ayet) ayetini Peygamberimizin görevleri açısından değerlendiriniz.
Cevap: Yani peygamberimizin bizi uyarmak için var olduğunu ve bunu dile getirmesi gerektiği söyleniyor.
4. Peygamberimizin tebliğ görevini bir örnekle açıklayınız.
Cevap: Peygamberler, Allah’ın (c.c.) emir ve yasaklarını insanlara ulaştırmak anlamına gelen tebliğ ile görevlendirilmiştir. İnsanlar peygamberlerin tebliği sayesinde hayatın anlamını kavrar, varoluş sırrını anlar, varlık içindeki konumunu fark eder. Tebliğ edilen ilahi vahiy ile Cenab-ı Hakk’ın emir ve yasaklarını öğrenirler. Bütün insanlara peygamber olarak gönderilen Hz. Muhammed (s.a.v.), “Ey Peygamber! Rabbinden sana indirileni tebliğ et!..” (Mâide suresi, 67. ayet) emriyle en yakınlarından başlayarak tebliğ görevini yerine getirdi. O, peygamberliğinin ilk zamanlarında kendisine en yakın gördüğü, tanıdığı ve güvendiği insanlara İslam dinini anlattı. Sonrasında “…Önce en yakın akrabalarını uyar!” (Şuara suresi, 214. ayet) ayetiyle akrabalarına tebliğ etmek ile emrolundu. Allah Resulü peygamberliğinin ilk üç yılında insanları gizli olarak İslam’a davet etti. Daha sonra Allah’tan (c.c.) aldığı emir ile vahyi bütün Kureyş kabilesine açıktan tebliğ etmeye başladı. Mekke’de kurulan panayırlara giderek diğer kabileleri de İslam’a davet etti.
Peygamberimiz, tebliğ görevini yerine getirirken, çeşitli sıkıntılarla karşılaşmışlardır. Ancak hiç bir zaman yollarından sapmamışlar ve davalarında taviz vermemişlerdir. Hayatları bu hususta ibretli olaylarla doludur.
B. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi Hz. Ebu Bekir’in (r.a.) hilafetinde meydana gelen olaylar arasında yer almaz?
A) Dinden dönenlere karşı mücadele edilmiştir.
B) Kur’an-ı Kerim toplatılarak kitap haline getirilmiştir.
C) Zekât vermek istemeyenlere karşı mücadele edilmiştir.
D) Kur’an-ı Kerim çoğaltılarak belirli merkezlere gönderilmiştir.
E) Yalancı peygamberlerle mücadele edilmiştir.
Cevap: D
2. Kur’an-ı Kerim’in açıkça hüküm getirmediği yerlerde Allah’ın (c.c.) izni ve bildirmesiyle Peygamberimizin kanun koyma yetkisine sahip olması, hangi görevini ifade eder?
A) Tezkiye görevi B) Tebliğ görevi C) Teşri görevi
D) Tilavet görevi E) Talim görevi
Cevap: C
3. Cebrail’in (a.s.) her sene ramazan ayında Resul-i Ekrem ile beraber Kur’an’ın o zamana kadar nazil olan kısmını karşılıklı olarak okuyup kontrol etmelerine arz denir.
Günümüze kadar bu hâdise Müslümanlar arasında her ramazan ayında gerçekleştirilerek gelenek halini almıştır. Bu geleneğin ismi aşağıdakilerden hangisidir?
A)Mukabele B)Tilavet C)Talim D)Ridde E)Tebliğ
Cevap: A
4. I. “Namazlara ve orta namaza devam edin…” (Bakara suresi, 238. ayet)
II. “…Çünkü namaz müminlere belirli vakitlere bağlı olarak farz kılınmıştır.”
(Nisâ suresi, 103. ayet)
Yukarıda belirtilen namazla ilgili ayetlerde namazın vakitleri açık olarak ifade edilmemiş olmasına rağmen bugün bizler ayetlerde belirtilen namaz vakitlerinin hangilerinin olduğu hususunda bir tereddüt yaşamıyoruz. Bu gibi durumların açıklığa kavuşmasında aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur.
A) Ayetlerde açıklık olmasa da her Müslüman kendi anladığı tarzda uygulayabilir.
B) Bu gibi durumlarda Peygamberimizin açıklamaları ve uygulamaları rehberimiz olmuştur.
C) Bu gibi ayetler hükmünü yitirmiştir.
D) Dinimiz kolaylaştırıcıdır, içinde bulunduğumuz durumda hangi uygulama kolay ise o uygulanır.
E) Açıkça belirtilmemiş ya da kısaca anlatılmış hükümler uygulanmaz.
Cevap: B
C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun ifadelerle doldurunuz.
(tebliğ, tezkiye, ridde, teşri, tebyin)
1. Peygamberimizin inkâr, isyan ve gafletten kalbi, ruhu ve nefsi arındırmaya; kendini veya başkasını kusurdan uzak tutup temize çıkarmaya, manevi kirlerden temizlemeye tezkiye görevi denir.
2. Peygamberlerimizin Allah’ın (c.c.) emir ve yasaklarını insanlığa ulaştırma vazifesine tebliğ denir.
3. Kur’an-ı Kerim’de bir kısım ayetler kısa ve öz ifadelerle bildirilmiştir. Bazı ayetlerde ise açıklanmadan anlaşılması zor olan ifadeler vardır. Rehber olan Resulullah’a verilen görevlerden birisi bu ayetleri açıklama, tebyin görevidir.
4. Peygamberimizin Kur’an’da nassı bulunmayan meseleler hakkında hüküm koymasına Peygamberimizin teşri görevi denir.
5. Hz. Ebu Bekir’in (r.a.) hilafeti döneminde gerçekleşen önemli bir hâdise dedinden dönme yani ridde olayıdır.
D. Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına ise “Y” yazınız.
(Y) 1. Kur’an-ı Kerim, Hz. Ebu Bekir’in (r.a.) hilafetinde çoğaltılarak belirli merkezlere gönderilmiştir.
(D) 2. Kur’an-ı Kerim’in manasını anlamak ve gereğince amel etmek için onu tecvid ve tertil üzere dikkatlice okumaya tilavet denir.
(D) 3. Peygamberler insanların tezkiyeye ulaşabilmeleri için en büyük vesiledir.
(Y) 4. Peygamberimiz talim görevini, Rabbinden gelen ayetleri tek başına çokça okuyarak gerçekleştirmiştir.
(Y) 5. Peygamberimiz tebliğ görevini sadece Arap Yarımadası’nda gerçekleştirmiştir.