4. Ünite Sonu Değerlendirmesi
A) Aşağıda verilen ifadeleri okuyunuz ve ifadelerin doğru ya da yanlış olma nedenlerini kutucuklara yazınız.
1. Sabun moleküllerinde polar ve apolar gruplar bulunur.
Cevap: Doğru. Sabun moleküllerinde hem polar hem de apolar gruplar bulunur. Bu sayede temizleme işlemini gerçekleştirir.
2. Deterjan molekülündeki hidrofob kısımlar suyla etkileşir.
Cevap: Yanlış. Deterjan molekülündeki hidrofil kısımlar suyla etkileşir.
3. Sabunun kirleri temizlemesi fiziksel bir olaydır.
Cevap: Doğru. Sabun, kirlerin molekül yapısını bozmaz.
4. Çamaşır suyu, kirleri yükseltgeyerek temizleme gerçekleştirir
Cevap: Doğru. Çamaşır suyu, yükseltgeyici etki gösterir.
5. Kireç kaymağı dezenfektan etki gösteren bir maddedir.
Cevap: Doğru. Kireç kaymağı, mikroorganizmaları yok ettiği için dezenfektan etki gösterir.
6. Polimerler birleşerek monomerleri oluşturur.
Cevap: Yanlış. Monomerler birleşerek polimerleri oluşturur.
7. Hiçbir polimer malzemenin geri dönüşümü yoktur.
Cevap: Yanlış. Polimer malzemelerin çoğunun geri dönüşümü vardır.
8. Kozmetiklerin yanlış kullanımı sağlığa zarar verebilir.
Cevap: Doğru. Kozmetiklerin içindeki bazı kimyasal maddeler sağlığa zarar verebilir.
9. Katı formdaki ilaçlar farklı maddelerle kaplı olabilir.
Cevap: Doğru. Drajelerde olduğu gibi bazı katı formdaki ilaçlar şeker kaplı olabilir.
10. Sıvı formdaki ilaçlar sadece damar yoluyla vücuda verilir.
Cevap: Yanlış. Deri altına ya da kasa da uygulanabilir.
11. Yağlı tohumların preslenmesiyle elde edilen ve herhangi bir işleme uğramayan yağlara vinterize yağ denir.
Cevap: Yanlış. Sızma yağ denir.
12. Sızma yağ, rafine yağa göre daha kaliteli bir yağ türüdür.
Cevap: Doğru. Çünkü doğal özelliklerini azaltacak herhangi bir işlemden geçmemiştir.
B) Aşağıda verilen ifadelerdeki noktalı yerleri, kutucuklarda verilen kelimelerden uygun olanı seçerek doldurunuz.
Cevap: 1. kapsül 2. yarı katı 3. zararlı 4. doğal 5. makine 6. PET 7. homojen 8. düşük 9. doğal 10. riviera 11. bulanıklaşma 12. kızartmalarda
1. Koruyucusu jelatinden yapılmış ilaçlara kapsül adı verilir.
2. Merhemler yarı katı formdaki ilaçlardır
3. Saç boyaları sağlığa zararlı olabilir
4. Polimer maddelerin çoğu doğal maddelere göre daha ucuzdur
5. Teflon, makine parçalarında kullanılabilir.
6. Su şişelerinin yapımında PET polimeri kullanılır. (PET/PS)
7. Emülsiyonlaştırıcı maddeler hazır gıdaları homojen yapıya ulaştırmak için kullanılır.
8. Pastörizasyon yönteminde UHT yöntemine göre daha düşük sıcaklık uygulanır.
9. Tereyağı doğal bir yağ türüdür
10. Sızma yağ ile rafine yağın karıştırılması sonucu riviera yağ elde edilir
11. Sızma yağda soğuk ortamda bulanıklaşma olur.
12. Sıvı yağlar kızartmalarda tekrar kullanılamaz.
C) Aşağıdaki metni okuyunuz ve yönergeye göre soruyu cevaplandırınız.
Kimya öğretmeni Ali Bey, öğrencilerine “Kimya Her Yerde” ünitesi içinde yer alan “İlaçlar” konusunu anlatırken ilaçların öneminden ve özelliklerinden bahsetmiştir Ali Bey ayrıca ilaçların katı, sıvı ve yarı katı gibi farklı formlarda olduğunu örneklerle anlatmış ve öğrencilerinden aşağıdaki tabloyu doldurmalarını istemiştir.
Siz de aşağıdaki tabloda verilen ilaçların hangi formda olduklarını ilgili kutucukları işaretleyerek belirtiniz.
| İlaç | Katı form | Sıvı form | Yarı katı form |
| Draje | ✔ | ||
| Krem | ✔ | ||
| Şurup | ✔ | ||
| Ampul | ✔ | ||
| Merhem | ✔ | ||
| Kapsül | ✔ | ||
| Kapsül | ✔ |
Ç) Aşağıdaki metni okuyunuz ve yönergeye göre çalışmayı tamamlayınız.
Pelin, kimya dersinde polimerleri ve polimerlerin özelliklerini öğrenmiş, bunların çok kullanışlı malzemeler olduğunu fark etmiştir. Polimerlerin olumlu özelliklerinin yanında olumsuz özelliklerinin de olduğunu öğrenen Pelin, bunun üzerine polimerlerin olumlu ve olumsuz özelliklerini içeren aşağıdaki listeyi hazırlamıştır.
Aşağıdaki listeyi inceleyiniz ve Pelin’in yaptığı yorumların doğru olup olmamasına göre ilgili kutucukları işaretleyiniz.
(D) Dış etkilere karşı dayanıklıdırlar.
(Y) Kimyasal maddelerden çabuk etkilenirler.
(D) Sağlık alanında kullanılabilirler.
(D) Çevre kirliliği yaratırlar.
(Y) Ormanların tahrip olmasına neden olurlar.
(Y) Ulaşım araçlarında kullanılamazlar.
(D) Gıdaların ambalajlanmasında kullanılanları uygunsuz koşullarda gıdanın içine karışabilir.
(D) İç yapı malzemesi olarak kullanılanlardan bazıları sağlığa zararlı olabilir
D) Aşağıdaki tabloda bazı polimerler ve bu polimerlerin kullanım alanları karışık olarak verilmiştir. Verilen polimerleri ve kullanım alanlarını birbirleriyle doğru eşleştiriniz (Örneğin, 1-e gibi).
Cevap: 1. d 2. a 3. ç 4. f 5. b 6. c 7. e
E) Aşağıdaki metni okuyunuz ve ilgili yönergeye göre çalışmayı tamamlayınız.
Yaşamımızı devam ettirebilmemiz için beslenmeye ve dolayısıyla da gıdalara ihtiyacımız vardır. Her gün birkaç öğünde ve hatta bu öğünlerin arasında tükettiğimiz gıdalarla besleniyoruz. Beslenmemiz sırasında soframızda doğal ya da hazır gıdalardan belli miktarlarda bulunmaktadır. Eğer yemek yapmaya ya da masada oturup yemek yemeye vaktimiz yoksa bu durumda hazır gıdaları tercih edebiliyoruz. Her ne kadar hazır gıdaların içerdikleri katkı maddelerinin sağlığa olumsuz etkileri bulunsa da bu katkı maddelerinden her birinin gıda içinde bir görevi vardır Koruyucular olmasaydı gıdalar raflarda çok uzun süre kalamadan bozulur. Tatlandırıcılar ve renklendiriciler ise gıdaların tatlarının ve görünümlerinin iyileştirilmesini sağlar. Hiçbirimiz topak topak olmuş bir çikolatayı yemek istemeyiz. Bu durumda da emülsiyonlaştırıcılar devreye girer. Tüm bunların sonucunda hazır gıdalar raflardaki yerini alır Sütten yalnızca fiziksel yöntemlerle elde edilen tereyağı gibi gıdaların doğallığı da hiçbir hazır gıdada yoktur.
Yukarıda verilen metne göre aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. Hazır gıdalarda ne gibi katkı maddeleri kullanılır?
Cevap: Hazır gıdalarda koruyucular, tatlandırıcılar, renklendiriciler, emülsiyonlaştırıcılar ve gıdanın türüne göre diğer başka katkı maddeleri kullanılır.
2. Hazır gıdalara katılan koruyucuların olmaması nasıl bir olumsuz duruma neden olur?
Cevap: Hazır gıdanın daha hızlı bozulmasına neden olur.
3. Hazır gıdalardaki katkı maddelerinin zararı var mıdır?
Cevap: Evet vardır. Hazır gıdalardan aşırı miktarda tüketmek, katkı maddelerinden fazla miktarda alınması anlamına gelir. Bu durumda bazı sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
4. Tereyağı niçin doğal bir üründür?;Cevap: Tereyağı sütten üretildiği için doğal bir gıdadır.
F) Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplandırınız.
1. Sabun ve deterjanla ilgili olarak verilen,
I. Hidrofil ve hidrofob gruplar içerirler
II. Kirleri fiziksel yolla temizlerler
III. Sadece polar gruplar içerirler. yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
2. Temizlik maddelerinden biri olan çamaşır suyuyla ilgili olarak verilen aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Sistematik adı sodyum hipoklorittir.
B) Kirlerin yapısında kimyasal değişim gerçekleştirir
C) Başka temizlik maddeleriyle karıştırıldığında zehirli gazların çıkmasına neden olabilir
D) Ca(ClO)2 formülüne sahiptir
E) Temizleme özelliği sabunlarınkinden farklıdır.
Cevap: D
3. Polimer maddelerle ilgili olarak verilen,
I. Aynı ya da farklı monomerlerden oluşabilirler.
II. Kimyasal etkilere karşı dayanıklıdırlar.
III. Sağlık alanında kullanılabilirler yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
4. Kozmetiklerle ilgili olarak verilen aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Saç boyalarında kullanılan hidrojen peroksit, yanlış kullanımlar sonucu saçta dökülmelere neden olabilir.
B) Kalıcı dövmeler bulaşıcı hastalıklara neden olabilir.
C) Saç jöleleri yapay reçinelerden elde edilir
D) Saç jölelerinde kanserojen etki yapabilen formaldehit bulunmaktadır
E) Parfümde sağlığa zararlı bir kimyasal madde yoktur.
Cevap: E
5. Polimerlerin kullanım alanlarıyla ilgili olarak verilen,
I. Kevlar, mutfak malzemelerinin yapımında kullanılır.
II. Polivinil klorür, otomobil lastiklerinde kullanılır.
III. Polistiren, plastik bardak yapımında kullanılır. ifadelerinden hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: C
6. İlaçlar farklı formlarda hazırlanarak farklı ihtiyaçlara göre hizmete sunulur. İlaçların bu farklı formlarıyla ilgili verilen,
I. Katı formdaki ilaçların bazıları sıkıştırılmış, bazıları bir koruyucu içinde toz hâlde bulunur.
II. Şurupların içinde tatlandırıcı bulunur.
III. Merhem türü ilaçların dağıtıcı maddesi sudur. yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
7. I. Katkı maddesi içerirler.
II. Uzun süre bozulmadan kalabilirler.
III. Sağlığa zararlı etkileri yoktur.
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri doğal gıdaların özelliklerinden değildir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
8. Özellikle hazır satılan süt ve süt ürünleri için uygulanan pastörizasyon işlemiyle ilgili,
I. Zararlı mikroorganizmaların azalmasını sağlar.
II. 100°C’un çok üzerindeki sıcaklıklarda çalışılır.
III. Gıdaların azalan tadının tekrar eski hâline gelmesini sağlar. yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: A
9. Mutfaklarda yaygın olarak kullanılan margarinlerle ilgili,
I. Doğal yağ türüdür.
II. Katkı maddeleri içerirler.
III. Üretim aşamalarından birinde sıvı yağa hidrojenlendirme yapılır.
ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: E
10. Riviera yağlarla ilgili olarak verilen,
I. Hiçbir sıcaklıkta bulanıklaşmaz.
II. Sızma yağlardan daha kaliteli bir yağ türüdür.
III. Sızma ve rafine yağın karıştırılmasıyla elde edilir.
yargılarından hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Cevap: D
11. Katı formdaki ilaçlarla ilgili verilen,
I. Farklı şekillerde olabilirler.
II. Üzerlerinde şeker kaplama olanları draje olarak adlandırılır.
III. Bazıları koruyucu bir kap içinde bulunur.
ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
12. I. Kireç kaymağı temizlik amacıyla kullanılabilir.
II. Sabun ve çamaşır suyu kirleri aynı şekilde temizler.
III. Deterjanlar kirlerin kimyasal yapısını bozar.
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: A
13. Sabunlarla ilgili verilen,
I. Polar ve apolar gruplar içerir
II. Kirleri yüzeyden fiziksel olarak temizler
III. Moleküldeki apolar gruplar kirle etkileşir ifadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
14. I. Molekülde hidrofil grup içerme
II. Kir moleküllerinin etrafını sararak kirin yüzeyden uzaklaştırılmasını sağlama
III. Su içinde çözünebilme
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri sabun ve deterjanların ortak özelliklerinden biridir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
15. I. Sıvı sabunlar elden kolay uzaklaştırılamaz.
II. Şampuanlar saç dökülmesine neden olabilir
III. Katı sabunlar doğada kolay parçalanamaz.
Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
16. Diş macunlarının özellikleriyle ilgili verilen,
I. Florür içeren diş macunlarının uzun süre kullanılması diş renginin değişmesine neden olabilir.
II. Diş macunu ambalajları çevre kirliliğine neden olur.
III. Diş macunlarının aşırı miktarda kullanılması diş minelerinin korunmasına katkıda bulu nur.
yargılarından hangisi ya da hangileri yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Cevap: C
17. I. Çamaşır suyu
II. Kireç kaymağı
III. Deterjan
Yukarıda verilen maddelerden hangisi ya da hangileri hijyen sağlamak için kullanılabilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
18. Kauçuk polimeri,
I. Otomobil lastiği
II. Ayakkabı
III. Su borusu
malzemelerinden hangisi ya da hangilerinin yapımında kullanılır?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
19. Polietilen polimeriyle ilgili verilen,
I. Kısaca PET olarak ifade edilir.
II. Fiziksel etkilere karşı dayanıklıdır.
III. Uyku tulumu yapımında kullanılır. yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: B
20. Kevlar polimeriyle ilgili verilen,
I. Yanmayan malzeme yapımında kullanılır.
II. Kurşun geçirmez özelliği vardır.
III. Pencere doğramalarının bileşiminde bulunur. yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B