Bölüm Değerlendirmesi
1. Deprem neden meydana gelir?
Cevap: Depremler, yer kabuğu ya da taş küre adı verilen yerkürenin en üstünde bulunan tabakada fay hattı adı verilen kırıkların çeşitli hareketleri ile meydana gelir. Fay hatları, taş küredeki kayaların gerilme, sıkışma gibi yüksek basınç oluşturan şartlar altında kırılması ile meydana gelir.
2. Deprem dalgaları neden mekanik dalgalardır?
Cevap: Yayılabilmesi için maddesel ortam gerekli olan dalgalara mekanik dalgalar denir.
3. Her depremde bir büyüklük olmakla birlikte birden çok şiddet olabilir. 8 büyüklüğündeki bir deprem, aşağıdaki şekilde olduğu gibi evde IV şiddetinde, çocuğun bulunduğu yerde ise VIII şiddetinde hissedilebilir. Bunun nedenini açıklayınız?
Cevap: Bunun sebebi depremin merkez üssüne yakınlık ve dalgaların boyuyla ilgilidir.
4. Deprem tehlikesi yüksek bir şehri incelemekle görevlendirilmiş bir bilim insanı olduğunuzu farz ediniz. Olabilecek bir depremdeki mal ve can kaybını tahmin etmek için ne yaparsınız?
Cevap: Fay hattına yakınlığına, arazi yapısını, imar planına ve binaların sağlam olup olmadığına bakarak depremdeki can ve mal kaybını tahmin edebilirim.
5. Bir sismograf diyor ki “Sadece iki yerde deprem dalgası varsa bilim insanlarının depremin merkez üssünü bulması zorlaşır.” Sizce neden?
Cevap: Deprem olduğunda, sismik dalgalar odaktan itibaren bütün yönlere doğru hareket ederler. Odak, deprem enerjisinin oluştuğu bölgedir. Çoğu depremin odağı kıtalar altında 50 km’lik bir kalınlığa sahip olan yer kabuğu içindedir. Deprem merkez üssü ise odağın yeryüzünde karşılık geldiği noktadır.
6. Orta büyüklükteki bir deprem büyük şiddetli olabilir. Neden?
Cevap: Deprem için gerekli önlemler alınmazsa orta büyüklükteki bir deprem büyük şiddetli olabilir, pek çok can ve mal kaybı yaşanabilir.
7. Deprem, Dünya’nın hangi bölgelerinde daha sık meydana gelir?
Cevap: Genellikle fay hatlarının olduğu bölgelerde daha sık meydana gelir.
8. Deprem dalgaları hangi tür yeryüzü yapılarına daha az zarar verir? Toprak mı kayalık mı?
Cevap: Toprak yüzeylerde daha fazla zarar verir.