Fikir Çerçevesi
Aşağıdaki metinden hareketle felsefi deneme yazmak ile felsefe yapmak arasındaki ilişkiyi sorgulayınız. Bu sorgulamanın sonucunda ulaştığınız fikirleri, felsefi bir deneme yazarken kullanınız.
“(…) Düşünmek, insan olmanın başlangıcıdır. Hesap işlemlerinde, doğayı deneyle öğrenmede, teknik tasarlamada, nesnel varlıkların doğru bilgisini edinmede, akılsal olanın gücünü kavrarım.
Yöntem ne denli sağlıklı ise, önermelerde mantığın inandırıcı gücü, neden- sonuç bağlantısının bilgisi, deneyin elle tutulurcasına açıklığı o denli büyüktür.
Ancak, felsefe yapmak, bu akıl bilgisinin sınırlarında başlar. Bizim için gerçekten önemli olan aklın ereklerinin ve son amaçlarının saptanması, en yüksek iyinin bilgisinin sağlanması, Tanrı bilgisi, insan özgürlüğü gibi konularda, yetersizliği sonucu; gene aklın araçlarını özünde taşıyan, ancak akıldan daha çok bir nesne olan, düşünceyi uyandırmasıdır. Bu yüzden felsefe yapmak, kendi kendini yakınlandırmak için, akılsal bilginin sınırlarına değin varmaya çabalar.
Her nesneyi iyiden iyiye gördüğünü sanan kimse, felsefeye yaraşır biçimde düşünmüyor demektir… Bilim yoluyla, varlığın bilgisi konusunda, her nesneyi kesinlikle kavradığına inanan kimse, bilimsel bir saçmalık içine yuvarlanmıştır. Şaşıp kalmayan sormaz artık. Hiçbir giz tanımayan bir nesne de aramaz daha. Felsefe yapmak, bilgi olanaklarının sınırlarında, kendini bilinmeyen diye göstereni, bilginin sınırları içinde, temel ayrımıyla apaçık tanır. (…)”
Kari Jaspers, Felsefe Nedir? (Kısaltılmıştır.)
Cevap: Felsefi deneme yazmak ile felsefe yapmak arasındaki ilişki, Jaspers’ın metninden anladığımız kadarıyla şöyle özetlenebilir: Felsefi deneme yazmak, felsefi düşünceleri ifade etmek, analiz etmek ve okuyucularla paylaşmak anlamına gelir. Ancak felsefe yapmak, daha derin ve soyut konuları ele alır, temel kavramları ve düşünsel sınırları sorgular, bilgi olanaklarının sınırlarını keşfetmeye çalışır. Felsefe, sınırları itibariyle felsefi denemeden daha geniş ve daha analitik bir alanı içerir. Dolayısıyla, felsefi bir deneme yazarken, felsefe yaparken özgün ve derin düşünceye, temel kavramların sorgulanmasına ve sınırların tanınmasına odaklanmak önemlidir.
Günlük Hayatla Bağ Kurma
Günlük hayatınızda yaşadığınız sorunlarla ilgili yazılmış bir felsefe metni bulunuz. Metinde geçen fikirleri hayatınızla ilişkilendirerek değerlendiriniz.
Cevap: Teknoloji bağımlılığına dair bir felsefe metni ile ilgili günlük hayatımda deneyimlediğim sorunları düşünmek, teknoloji kullanımımı gözden geçirmeme yardımcı olabilir.
Gelecek Konuya Hazırlık
Felsefi bir metnin nasıl yazılacağına dair görüşleri araştırınız.
Cevap: Felsefi bir metin yazmak için genellikle belirli bir konuyu ele alarak bu konuyla ilgili derinlemesine düşünmek, mantıklı argümanlar oluşturmak ve farklı perspektifleri değerlendirmek gerektiğini araştırdım.