4. ÜNİTE DEĞERLENDİRME SORULARI
A. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Felsefi metinleri diğer metinlerden ayıran temel özellik nedir?
2. Felsefi metinleri analiz yöntemleri nelerdir? Açıklayınız.
Felsefi metin analizi, genel olarak o metni oluşturan ögeleri ayrıştırma ve aralarındaki ilişkileri ortaya koyma işlemidir. Felsefi metin analizinde öncelikle metnin ana problemi ve bu probleme dair filozofun temel görüşleri tespit edilir ve bunlara dair kullandığı terimler ayrıştırılır.
3. Metin analizi ile alternatif görüş geliştirme arasında nasıl bir ilişki kurulabilir?
Metin analizi, bir metnin içeriğini anlamaya yönelik bir yöntemdir. Bu yöntem, metnin dilini ve anlatımını inceleyerek, metnin ne söylediğini ve nasıl söylediğini anlamaya çalışır. Alternatif görüşler ise, bir konu hakkında farklı yönlerden bakış açılarını ve farklı görüşleri içerir. Bu iki kavram arasında bir ilişki kurmak için, metin analizi yöntemini kullanarak bir metnin içeriğini anlamaya çalıştıktan sonra, bu metnin içeriği üzerine düşünerek alternatif görüşler geliştirilebilir. Örneğin, bir haber metnini analiz ederek, haberin hangi konuları ele aldığını ve nasıl ele aldığını anlamaya çalışabilirsiniz. Daha sonra, bu haber metninden yola çıkarak, haberin içeriğine ilişkin farklı görüşler geliştirebilirsiniz. Bu şekilde, metin analizi yöntemiyle elde edilen bilgileri kullanarak alternatif görüşler geliştirilebilir.
4. Ön yargılar felsefenin insana katkısını azaltır mı? Açıklayınız.
Ön yargılar, insanların bir konu, kişi veya grup hakkında önceden oluşturdukları fikirlerdir ve genellikle gerçeğe uygun olmayan bilgilere dayanır. Ön yargılar, insanların objektif bir şekilde değerlendirme yapmalarını engeller ve doğru sonuçlara ulaşmalarını zorlaştırır. Bu nedenle, ön yargılar felsefenin insana katkısını azaltır. Felsefe, insanların düşüncelerini sorgulamaya ve araştırmaya teşvik eden bir disiplindir ve objektif bir şekilde düşünmeyi önemseyen bir yapıya sahiptir. Ön yargılar ise, insanların düşüncelerini sınırlar ve objektif bir şekilde düşünmeyi zorlaştırır. Bu nedenle, ön yargılar felsefenin insana katkısını azaltır ve insanların doğru sonuçlara ulaşmalarını engeller.
5. Çocuklar için felsefe eğitiminin yaygınlaşmasının felsefe açısından etkileri neler olabilir? Tartışınız.
Felsefe eğitiminin yaygınlaşması, çocukların düşünme yeteneklerini geliştirerek onların dünyayı daha iyi anlama ve anlamlandırma yeteneklerini artırabilir. Felsefe eğitimi, çocukların problemleri çözme, analiz etme, eleştirel düşünme ve kendi fikirlerini ifade etme yeteneklerini de geliştirir. Ayrıca, çocukların empati kurma, diğer insanların fikirlerine saygı duyma ve farklı görüşleri anlama yeteneklerini de artırabilir. Felsefe eğitiminin yaygınlaşması, çocukların düşüncelerini daha açık ve anlaşılır bir şekilde ifade etme yeteneklerini de geliştirir. Bu, çocukların iletişim kurma ve iletişim problemlerini çözme yeteneklerini de artırabilir.
6. “Felsefi denemeler yazarını özgür bırakır.” sözünü açıklayınız.
“Felsefi denemeler yazarını özgür bırakır” sözü, felsefi denemelerin yazarının düşüncelerini serbestçe ifade etme özgürlüğünü vurgulamaktadır. Felsefi denemeler, yazarın kendi düşüncelerini, görüşlerini ve düşünme sürecini anlatan yazılardır. Bu yazılar, yazarın kendi düşüncelerine dayanarak yaptığı yorumlar ve çıkarımları içerir. Bu yüzden, felsefi denemeler yazarının düşüncelerini serbestçe ifade etme özgürlüğünü tanımlayan bir söz olmuştur. Felsefi denemeler yazarı, kendi düşüncelerini özgürce ifade edebilecek bir ortamda çalışır ve bu sayede düşüncelerini daha net bir şekilde ifade edebilir. Böylece, felsefi denemeler yazarının özgür bırakılması, yazarın düşüncelerini daha açık ve anlaşılır bir şekilde ifade etme yeteneğini artırmış olur. Bu sayede, yazar, düşüncelerini daha iyi anlatabilir ve okuyucuların düşüncelerini daha iyi anlamalarını sağlayabilir. Bu da yazarın düşüncelerini daha iyi anlatabilmesi ve okuyucuların düşüncelerini daha iyi anlamalarını sağlar.
7. Bir metni anlamada kavramları tanımlamanın önemini açıklayınız.
Metni anlamada kavramları tanımlamanın önemli olduğu birçok neden vardır. Öncelikle, kavramların tanımlanması, metnin anlaşılmasını kolaylaştırır. Bir metnin içerisinde geçen kavramların anlaşılması, metni anlamaya yardımcı olur ve okuyucunun metni daha iyi anlama ve anlamlandırma yeteneğini artırır. Ayrıca, metni anlamada kavramları tanımlamanın önemli olduğu bir diğer neden, metin içerisinde geçen kavramların yanlış anlaşılmamasıdır. Eğer kavramlar yanlış tanımlanırsa, metnin anlaşılması da yanlış olabilir. Bu nedenle, kavramların doğru tanımlanması, metnin anlaşılması açısından çok önemlidir. Metni anlamada kavramları tanımlamanın önemli olduğu bir diğer neden ise, kavramların açık ve anlaşılır bir şekilde tanımlanmasının, okuyucunun düşüncelerini daha iyi anlama ve anlamlandırma yeteneğini artırdığıdır. Bu sayede, okuyucu, metni daha iyi anlar ve metnin anlamını daha iyi kavrar.
8. Bir felsefi düşüncenin filozofundan bağımsız olamayacağını açıklayınız.
Bir felsefi düşüncenin filozofundan bağımsız olamayacağını açıklamak için birkaç neden sıralayabiliriz:
Felsefi düşünceler, filozofların kendi düşünceleri, görüşleri ve düşünme süreciyle ortaya çıkar. Bu yüzden, felsefi düşünceler filozofların kendi kişisel görüşlerine dayanır ve filozofların düşüncelerinden bağımsız olamaz.
Felsefi düşünceler, filozofların düşüncelerini ifade etme ve yazma şeklinde ortaya çıkar. Bu yüzden, felsefi düşünceler, filozofların dil kullanımı, anlatım tarzı ve yazım stilleriyle de ilişkilidir. Bu nedenle, felsefi düşünceler filozoflarından bağımsız olamaz.
Felsefi düşünceler, filozofların kendi özel düşüncelerini ve görüşlerini ifade etme şeklinde ortaya çıkar. Bu yüzden, felsefi düşünceler, filozofların kendi düşüncelerini düşünme ve ifade etme yeteneklerine dayanır. Bu nedenle, felsefi düşünceler filozoflarından bağımsız olamaz.
Sonuç olarak, bir felsefi düşüncenin filozofundan bağımsız olamayacağını açıklamak için, felsefi düşüncelerin filozofların kendi düşünceleri, görüşleri ve düşünme süreciyle ortaya çıktığı, filozofların dil kullanımı, anlatım tarzı ve yazım stilleriyle ilişkili olduğu ve filozofların kendi düşüncelerini düşünme ve ifade etme yeteneklerine dayandığı gibi nedenler sıralanabilir.
B. Aşağıdaki ifadelerde noktalı yerleri verilen kavramlardan uygun olanlarıyla tamamlayınız (Kavramlara uygun ekler getirebilirsiniz.).
1. Daha önce üzerine düşünülmüş, görüş oluşturulmuş bir felsefi problemin başka bir filozof tarafından yeniden değerlendirilmesi felsefenin refleksif olma özelliği ile açıklanır.
2. Bir metinden yola çıkarak metnin argümanlarından farklı yeni argümanlar geliştirerek metnin zenginleştirilmesi ve metnin yeniden üretilmesine alternatif görüş geliştirme denir.
3. Felsefi denemelerde ileri sürülen iddialar (sav) deney ve gözlemle değil, akıl yürütme ile kanıtlanır.
4. Mantıksal akıl yürütmelerde her zaman öncül sonuçtan önce gelir.
5. Dil konuşma aracından önce düşünce'nin yapı taşıdır.
6. Düşünme zihnin gerçekleştirdiği bir faaliyet (edim) iken bu faaliyetin ortaya çıkardığı ürüne bilgi denir.
7. Felsefi denemelerin değerini belirleyen en önemli ölçüt tutarlılığının yanında özgünlüktür.
C. Aşağıdaki ifadeler doğru ise ifadelerin başındaki kutucuğa “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
(D) 1. Felsefenin belli bir terminolojisi vardır, bu sebeple felsefe yapmak için günlük dil yeterli
değildir.
(D) 2. Filozoflar felsefi görüş oluştururken var olan kavramlarla yetinmez, yeni kavramlar üreterek dilin zenginleşmesine katkıda bulunurlar.
(D) 3. Felsefi metin analizinde temel problemin felsefenin hangi alanına yönelik olduğunun
bilinmesi metnin ana argümanının anlaşılmasını sağlar.
(Y) 4. Felsefi metin analizinde yazarın bireysel özellikleri ve yaşadığı dönemin özellikleri mutlaka incelenir.
(D) 5. Bir felsefi metinde olgusal kanıtlama aranmaz ancak görüşün ikna ediciliği argümanın
gücüne bağlıdır.
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdakilerden hangisi felsefi denemenin bir özelliğidir?
A) Herhangi bir konuda kişisel görüşler dile getirir.
B) İçerik alabildiğince özgürdür.
C) İleri sürülen görüşlerin kanıtlanması gerekir.
D) Hayal gücüne dayalı olmalıdır.
E) Fikirler ispat edilmek zorunda değildir.
Cevap : C
2. Aşağıdakilerden hangisi bir felsefi metin analizinde izlenmesi gereken bir yol değildir?
A) Metinde geçen kavramlar doğru yazılmalıdır.
B) Metindeki ana fikir bulunmalıdır.
C) Metni açıklayacak temel kavramlar bulunmalıdır.
D) Her metin analizi yönteminde aynı basamaklar izlenmelidir.
E) Metin çok dikkatli biçimde okunmalıdır.
Cevap : D
3. Belirli bir konuda farklı metinleri okuyarak alternatif görüş geliştirmede aşağıdaki sorulardan hangisine cevap aranması beklenmez?
A) Metinde geçen görüşün argümanları nelerdir?
B) Metinde geçen görüşün kanıtlanması nasıl sağlanabilir?
C) Metinde ele alınan konuya farklı açıdan bakılabilir mi?
D) Metinde geçen temel görüş nedir?
E) Metinde öne sürülen görüşler nelerdir?
Cevap : B