Uygulayalım
Aşağıda verilen metinleri okuyup metinlerden hareketle soruları cevaplayınız.
KİM OLDUĞUNUZ ÜZERİNE
Ben kimim? Niçin buradayım? Yapmak istediğim şey bu mu? Çoğu zaman bu üç soruyu sormadan koca bir hayatı yaşar gideriz. Önümüze bir hedef koyarlar ve koşturur dururuz, çoğu zaman niye olduğunu bilmeden…
John Lennon (bir İngiliz müzisyen) “Hayat biz başka şeyler planlamakla meşgulken olagelen şeylerdir.” diyor.
Bir gün bakarsınız uzun sandığınız koca bir hayat geçip gidivermiş. (…)
Kendinize hiç sordunuz mu “Ben kimim?” sorusunu? Yeteneklerinizi, hobilerinizi ve başarılı olduğunuz alanları? Bunları sormadığınız sürece üretken bir hayatı, dolayısıyla da mutlu bir hayatı hak etmezsiniz. (…)
“Alice Harikalar Diyarında”, bildiğimizin aksine bir çocuk kitabı değildir. Bir matematik profesörü ve aynı zamanda bir rahip olan yazar, bu kitabı dönemin İngiltere’sini eleştirmek için Lewis Carroli takma adıyla yazar. Kitabın başlarında Alice aşağıya düşer ve bir tavşanla karşılaşır. Önünde iki yol vardır, tavşana sorar: “Hangi yoldan gideyim?” Tavşan bugüne değin duyduğum en iyi cevaplardan birini verir:
“Nereye gideceğini bilmiyorsan hangi yoldan gittiğinin hiçbir önemi yok.”
Tavşanın diğer yanında bir tavşan da ben olsaydım (evet, bu tür fantezilerim var!), derdim ki:
“Aslında, nereye gideceğini bilmeden daha önemlisi, kim olduğunu bilmen. Kim olduğunu bilirsen, gideceğin yer değiştiğinde ortalıkta dımdızlak kalmazsın ve nereye gideceğini çok daha iyi belirlersin.”
Yavru deve annesine sormuş:
– Anne bizim niye hörgücümüz var?
– Çöl sıcağında susuzluğa dayanabilelim diye.
– Anne bizim toynaklarımız niye bu kadar geniş?
– Çölde ayaklarımız kuma batmasın diye.
– Anne bizim boynumuz niye bu kadar uzun?
– Çölde uzaktan gelebilecek tehlikeleri görebilelim diye.
– Peki anne, Allah aşkına Hayvanat Bahçesi’nde ne işimiz var?
Ahmet Şerif İZGÖREN Şu Hortumlu Dünyada Fil Yalnız Bir Hayvandır
Sorular
1. Metinlerde geçen fikirler nelerdir?
Cevap: Metinlerde geçen fikirler şunlardır: İnsanların kendilerine sormadıkları “Ben kimim?” ve “Niçin buradayım?” gibi sorulara cevaplar bulmaları gerektiği, insanların hedeflerine ulaşmak için niye koşturduklarını bilmeleri gerektiği, insanların kendi yeteneklerini, hobilerini ve başarılı oldukları alanları bilmeleri gerektiği, insanların kendi kimliklerini bilmeleri gerektiği, insanların nereye gideceklerini bilmeden daha önemli olarak kendi kimliklerini bilmeleri gerektiği.
2. Metinlerde geçen fikirler nasıl savunulmuştur?
Cevap: Metinlerde geçen fikirler, John Lennon’un sözleriyle, Lewis Carrol’ın hikayesiyle ve Ahmet Şerif İzgören’in şiiriyle savunulmuştur.
3. Metinlerde felsefenin varlık, bilgi ve değer alanlarına ait hangi konular bulunmaktadır?
Cevap: Metinlerde geçen fikirler, insanların hayatlarının anlamını aramaları, kendi kimliklerini ve hedeflerini bulmaları ve bu hedeflerine ulaşmak için kendi yeteneklerini ve hobilerini kullanmaları gerektiğini vurgulamaktadır.
Uygulayalım
Aşağıda verilen metni okuyup metinden hareketle soruları cevaplayınız.
Küçük köylerde yaşayan kırsal kesim insanlarının eline pek az kitap, gazete geçer. Önemli denecek okul eğitimi görmemişlerdir. Bilgilerini ilerletmek için okumak, daha başka kültür etkinliklerinden yararlanmak olanakları yoktur. Buna karşılık durgun yaşayışları içinde uzun uzun düşünebilecek zaman bulurlar. Günlük işleri çabuk biter, uzayan türden işleri genellikle düşünmelerine engel olmaz. Çift süren bir kır insanı, ağır ağır ilerlemelerine adım uydurarak öküzlerini izlerken bir yandan da düşünür. Odun yarar, harman kaldırırken de düşünerek oyalanır. Göğe, suya, karşısındakinin yüzüne bakarken, sesleri dinlerken hep sürdürür bu düşünme alışkanlığını. Bildiklerini hep bu yoldan düşüne düşüne edinir. Yalnız kaldıkça, gün boyu gördüklerini, duyduklarını hatırlar, değerlendirir. Gördüğü bulut yağmurun yakın olduğunu haber verir. Yağmurla ilgili işlerini düzene sokar düşüncesinde. Havanın ne göstereceğini, ne yönde değişeceğini, kestirmeyi çevreye baka baka öğrenmiştir. Konuştuğu bir insanın, sözlerinin bir yerinde yüz çizgilerinin değiştiği gelir gözünün önüne. O sözü söylemekteki gerçek amacının ne olduğunu, o çizgilerden bulup çıkarmakta yanılmaz. Ölümü, yaşamanın anlamını, doğruyu yanlışı, iyi ile kötüyü, hep böyle yaşlılardan duyduklarıyla kendi yaşadığı olayları karşılaştırarak değerlendirir. Yıpranmamış belleği güçlüdür. Geçmişte duydukları gördükleri ile çok çabuk bağlantılar kurar yeni karşılaştığı olaylar arasında sonuç olarak kendine özgü bir bilgi dünyası edinir, bilgeleşir.
Necati CUMALI, Viran DAĞLAR Cumhuriyet Kitapları, 2015, İstanbul.
Sorular
1. Metinde geçen fikirler nelerdir?
Cevap: Metinde geçen fikirler şunlardır: Küçük köylerde yaşayan kırsal kesim insanlarının okumak ve daha başka kültür etkinliklerinden yararlanma olanaklarının az olduğu, bu insanların işleri çabuk bitirip düşünme zamanı bulabildiği, bu insanların düşünmeleri için göğe, suya, karşısındakinin yüzüne baktığı ve sesleri dinlediği, bu insanların hava koşullarını tahmin edebildiği, bu insanların bir insanın sözlerinde yüz çizgilerinin değiştiğini görerek gerçek amacını anlayabildiği, bu insanların geçmişte duydukları ve gördükleri ile yeni karşılaştığı olaylar arasında bağlantılar kurarak kendine özgü bir bilgi dünyası edinebildiği.
2. Metinde felsefenin varlık, bilgi ve değer alanları ile ilgili hangi konulara değinilmiştir?
Cevap: Metinde felsefenin varlık alanı ile ilgili olarak insanların yaşamın anlamı ve ölümü konularına değinilmiştir. Felsefenin bilgi alanı ile ilgili olarak ise insanların geçmişte duydukları ile yeni karşılaştığı olaylar arasında bağlantılar kurarak bilgi edinme yöntemine değinilmiştir. Felsefenin değer alanı ile ilgili olarak ise insanların doğruyu yanlışı, iyi ile kötüyü değerlendirme yöntemine değinilmiştir.