10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 78-79-80-81 Cevapları Beşgen Yayıncılık

A) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri “Genç Kalemler, uzun, Tanzimat Edebiyatı, cenknameler, kalıp, Servetifünun Edebiyatı, mesnevi” ifadelerinden uygun olanıyla tamamlayınız.

1. Tanzimat Edebiyatı, Batılı anlamda ilk hikâye örneklerinin verildiği dönemdir.
2. Cenknameler, biçim bakımından nazım, nesir veya nazım-nesir karışık olarak kaleme alınmış destansı ve dinî özelliklere sahip halk hikâyeleridir.
3. Genç Kalemler dergisinde yayımlanan Yeni Lisan makalesinde halkın konuşma dilini yazı dili hâline getirilmesi önerilmiştir.
4. Mesnevi nazım biçiminde beyit sayısında sınırlama yoktur.
5. “Böyle deyip kesti”, “biz gelelim”, “râvîler şöyle rivayet eder” gibi kalıp ifadeler halk hikâyelerinde sıklıkla kullanılır.

B) Aşağıda numara ve harflerle verilenleri doğru biçimde eşleştiriniz. Harfleri numaraların karşısındaki kutucuklara yazınız.

1. Küçük Şeyler --> b. Samipaşazade Sezai
2. Dede Korkut Hikâyeleri --> f. Deli Dumrul
3. Yalnız Efe --> a. Ömer Seyfettin
4. Harname --> d. Şeyhî
5. Letâif-i Rivâyât --> e. Ahmet Mithat Efendi
6. Ünlem İşareti --> c. Çehov

C) Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

1. (Y) Dede Korkut Hikâyeleri, XVIII. yüzyılda yazıya geçirilmiştir.
2. (Y) Tahir ile Zühre, Arzu ile Kamber gibi eserler kahramanlık konulu halk hikâyelerine örnek verilebilir.
3. (D) Yusuf ve Züleyha kıssası, Şeyyad Hamza tarafından da kaleme alınmıştır.
4. (D) Halk hikâyelerinde duygular genellikle nazım, betimlemeler ve olaylar nesirle yapılır.
5. (D) Dilde sadeleşme ve millî kaynaklara yönelme Millî Edebiyat Dönemi’nin ilkelerindendir.
6. (Y) Tanzimat Dönemi’nde yazılan ilk hikâyeler teknik açıdan kusursuz bir niteliğe sahiptir.

Ç) Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1- Dede Korkut Hikâyeleri niçin nazım-nesir karışık bir anlatıma sahiptir?
Dede Korkut Hikâyeleri, destandan halk hikayesine geçiş döneminin bir ürünüdür. Bu sebeple, hem destanlarda görülen nazım hem de halk hikayelerinde görülen nesir özelliklerini bir arada kullanır. Olaylar genellikle nesirle anlatılırken duygusal bölümler nazım ile dile getirilmiştir.

2- Mesnevi nazım biçiminin beş özelliğini yazınız.

• Beyitlerle yazılır ve beyit sayısında bir sınırlama yoktur.
• Her beyit kendi içinde kafiyelidir.
• Genellikle aşk, tasavvuf, ahlak ve kahramanlık gibi konuları işler.
• Aruz ölçüsüyle yazılır.
• Divan edebiyatında sıkça kullanılan nazım biçimlerinden biridir.

3- Kahramanlık konulu halk hikâyelerine örnek veriniz.
Kahramanlık konulu halk hikâyelerine Dede Korkut Hikâyeleri, Battalname, Danişmendname ve Hz. Ali’nin Cenknameleri örnek verilebilir.

4- Millî Edebiyat Dönemi’nin hikâye yazarları kimlerdir?
Millî Edebiyat Dönemi’nin hikâye yazarları arasında Ömer Seyfettin, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Refik Halit Karay gibi isimler yer alır.

5- Yeni Lisan makalesinin Türk dili ve edebiyatı açısından önemi nedir?
Yeni Lisan makalesi, Millî Edebiyat Dönemi’nin başlangıcı kabul edilir. Bu makalede savunulan sade Türkçe kullanımı, hem edebiyat dünyasında hem de Cumhuriyet döneminde dilin yalınlaştırılmasına öncülük etmiştir. Halkın konuşma dili ile yazı dili arasındaki farkın kapanması gerektiği savunulmuştur.

D) Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruların doğru seçeneklerini işaretleyiniz.

1. Cevap: E
2. Cevap: C
3. Cevap: A
4. Cevap: D
5. Cevap: A
6. Cevap: D
7. Cevap: E
8. Cevap: C
9. Cevap: B

E) Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

Soldan Sağa:

1. Deli Dumrul
2. Lale
3. Ser, us, ay
4. Trafo, çl
5. Ak, Antep
6. Sla, ve
7. Hamdi
8. Kanka
9. El, tip
10. İm, Palu
11. Ömer, Melun

Yukarıdan Aşağı:

1. Destan, ke
2. Erk, alim
3. Radyum, shn, me
4. İl, falaka
5. Da, onama
6. Ulu, tam
7. Mesnevi, ile
8. Pe, pul tutmak
9. Ulaç
10. Leyla, Mecnun