5. Ünite Değerlendirme Çalışmaları
A. Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. Din ile dinin yorumu arasında nasıl bir fark vardır? Kısaca açıklayınız.
Cevap: Din, kutsal metinler ve öğretilerle ifade edilen inanç ve ibadet sistemini tanımlarken, dinin yorumu, bu metinlerin veya öğretilerin insanlar tarafından anlaşılması ve uygulanması sürecini ifade eder.
2. Sosyal sebepler dinî yorumlara nasıl etki etmektedir? Örnekler vererek açıklayınız.
Cevap: Sosyal sebepler, dinî yorumlara etki eder. Örneğin, ekonomik koşullar, toplumsal değişimler veya siyasi olaylar, dini yorumların şekillenmesinde etkilidir. Örneğin, bir toplumun ekonomik yapısı, sadaka ve zekât gibi dini görevlere olan yaklaşımı üzerinde etkili olur.
3. Dinî yorumların farklı olmasında coğrafi ve kültürel ortamın etkisi nasıl olmaktadır? Belirtiniz.
Cevap: Coğrafi ve kültürel ortam, dinî yorumların farklılığını etkileyebilir. Farklı bölgelerde yetişen insanlar, yerel gelenekler ve kültürel normlar doğrultusunda dinî öğretileri yorumlayabilirler.
4. Dinin, metinlerin yorum farkına etkisini bir örnekle açıklayınız.
Cevap: Din, metinlerin yorum farkına etki edebilir. Örneğin, bir hadis veya ayetin farklı bir tarihsel veya kültürel bağlama göre yorumlanması, farklı sonuçlara yol açabilir.
5. Eş’arîlere göre kader ve kaza nedir? Belirtiniz.
Cevap: Eş’arîlere göre, kader Allah’ın her şeyi önceden bilmesi ve yazmasıdır, kaza ise bu kaderin gerçekleşmesidir.
6. İmamiyenin en belirgin inancı nedir? Açıklayınız.
Cevap: İmamiye inancının en belirgin özelliği İmam Ali ve onun soyundan gelen On İki İmam’a olan özel liderlik inancıdır.
7. Nisâ suresinin 59. ayetinde verilmek istenen temel mesaj nedir? Anlatınız.
Cevap: Nisâ suresinin 59. ayetinde verilmek istenen temel mesaj, Müslümanların Allah’a, Peygamber’e ve emir sahiplerine itaat etmeleri, anlaşmazlıklarını Allah’a ve Ahiret’e götürmeleri gerektiğidir.
B. Verilen bilgilerden doğru olanlar siçin “D”, yanlış olanlar için “Y” yazınız.
1. (D) Müslüman toplumlarda ortaya çıkan bâtıl inanışların, dine aykırı âdet ve uygulamalar, yetkin olmayan kişilerin dini yanlış yorumlamalarından kaynaklanmıştır.
2. (D) Dinî yorum, Müslümanların Kur’an’ı ve Peygamberimizin (s.a.v.) sünnetini anlayabildikleri ölçüde ortaya attıkları görüşlerdir.
3. (Y) İslam hukuku usulünü ilk defa sistemli hâle getiren İmam Azam Ebû Hanîfe’dir.
4. (D) Mâlikî mezhebinin fıkıh usulünde en belirgin özelliği, Medine ehlinin ortak görüşlerini icmâdan sonra delil kabul etmesidir.
5. (D) Mâturîdiliğe göre Allah’ın (c.c.) yaratacağı varlıkları ve olayları önceden bilip takdir etmesi kader, bu takdirini, belirlediği yer ve zamanda gerçekleştirmesi de kazadır.
6. (D) Ulülemrin Kur’an’a ve sünnete uymayan hükümlerine itibar edilmez.
7. (Y) Hanefîlik, Ahmed bin Hanbel’in fıkhi görüşlerini temel alır.
8. (D) Ehl-i Sünnet, inanç ve ibadette Kur’an’a, Peygamberimizin (s.a.v.) sünnetine ve sahâbenin yoluna uyan ve aşırılıktan uzak duran Müslümanları ifade eder.
9. (Y) Zeydiyeye göre imamlar günahlardan korunmuştur.
C. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
1. Aşağıdaki yargılardan hangisi din ile dinî yorum arasındaki temel farkı ifade eder?
A) Dinî yorumlarda öncelikle Kur’an-ı Kerim esas alınır.
B) Dinin yanlış anlaşılmasından doğan sorunların sebebi din değildir.
C) Dinin kaynağı Allahü Teâlâ, yorumun kaynağı ise insandır.
D) Dinî yorumlarda farklılıkların olması doğal karşılanmalıdır.
E) Dinî anlama ve yorumlamada Hz. Peygamber’in (s.a.v.) sünneti de dikkate alınmalıdır.
Cevap: C
2. İmanın artıp eksilmeyeceği ancak güçlenebileceği veya zayıflayabileceği görüşü hangi fırkaya aittir?
A) Eş’arîlik B) İmamîlik C) Mâlikîlik D) Mâturidîlik E) Zeydîlik
Cevap: D
3. “Bir şeyin hayır mı şer mi olduğu akılla bilinemez ancak Allahü Teâlâ’nın hükümlerine göre belirlenebilir.” Bu görüşü hangi fırka ileri sürmüştür?
A) Eş’arîlik B) Hanbelîlik C) İmamîlik D) Mâturidîlik E) Zeydîlik
Cevap: A
4. Zeydiyenin İmamiyeden farklı olan görüşü hangi seçenekte verilmiştir?
A) On İki İmam’ın görüşleri fıkıhta esas alınacak kaynaklardandır.
B) Hz. Peygamber’in (s.a.v.) vefatından sonra halifelik Hz. Ali’nin (r.a.) hakkı idi.
C) On İki İmam günahsızdır (masumdur).
D) Büyük günah işleyen kimse tövbe etmeden ölürse Allah (c.c.) tarafından affedilmez.
E) Halife, Allahü Teâlâ’nın tayini ile değil, seçimle belirlenir.
Cevap: E
5. Üstün zekâsı, derin bilgisi, örnek kişiliği nedenyile kendisine “İmam Azam” unvanı verilen âlim kimdir?
A) Cafer Sadık B) Ebû Hanîfe C) İmam Ahmed D) İmam Mâlik E) İmam Şâfiî
Cevap: B
6. İslam hukuku usulünü ilk defa sistematik hâle getirmiş olan âlim aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cafer Sadık B) Ebû Hanîfe C) İmam Ahmed D) İmam Mâlik E) İmam Şâfiî
Cevap: E
7. Aşağıdaki eserlerden hangisi Muhammed Mâturidî’ye aittir?
A) el-Câmiu’s-Sahîh B) Kitabü’t-Tevhîd
C) el-Muvattâ D) el-Müsned E) er-Risâle
Cevap: A
D. Aşağıda, mezheplerin amelî-fıkhî hükümleri belirlerken uyguladıkları yöntemler açıklanmıştır. Bu açıklamaları, örnekte görüldüğü gibi ait olduğu mezheple eşleştiriniz.
| 6 | Şâfîlik | 6- İmam Şâfiî’nin görüşlerini temel alan mezheptir. |
| 2 | Hanefîlik | 1- Sırasıyla Kur’an’ı, sünneti, sahâbîlerin ve sonraki Medine ehlinin görüşlerini ve icmâyı esas alır. |
| 1 | Mâlikîlik | 2- Sırasıyla Kur’an’ı, sünneti, sahâbîlerin görüşlerini esas alır. Bu kaynaklarda hükmü bulunamayan meselelerde mezhep imamı kendi görüşünü beyan eder. |
| 5 | Şâfiîlik | 3- Sırasıyla Kur’an’ı, sünneti, sahâbîlerin görüşlerini ve tâbiîlerin görüşlerini dikkate alır |
| 3 | Hanbelîlik | 4- Kur’an’dan sonra Hz. Peygamber (s.a.v.) ile On İki İmam’ın sözlerini ve davranışlarını esas alır. |
| 4 | Caferîlik | 5- Sırasıyla Kur’an’ı ve sünneti sonra sahâbîlerin görüşlerini ve âlimlerin tamamına yakınının görüş birliğine vardıkları hükümleri dikkate alır. Bu kaynaklarda hükmü bulunamayan meselelerde mezhep imamı kendi görüşünü belirtir. |