3. Ünite Ölçme ve Değerlendirme
A) Aşağıdaki eşleştirmeyi yapınız.
1. Aşağıdaki dünya haritası üzerinde önemli deniz ticaret yollan ve bu yollar üzerinde yer alan boğaz ve kanallar numaralandırılarak gösterilmiştir. Numaralanmış boğaz ve kanalların hangileri olduğunu haritadaki numaralarla eşleştiriniz.
7- Babülmendep Boğazı
8- Cebelitarık Boğazı
9- Dover Boğazı
3- Hürmüz Boğazı
10- Kiel Kanalı
1- İstanbul Boğazı
2- Süveyş Kanalı
6- Panama Kanalı
4- Malakka Boğazı
5- Mozambik Kanalı
B) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alana yazınız.
2. Türkiye, kruvaziyer adı verilen gezinti gemileri ile yapılan turizm etkinliği için ciddi yatırımlar yapmıştır. Bu turizm etkinliğinin gelişmesi için özellikle İstanbul, Antalya, Alanya, İzmir ve Kuşadası limanları ön I plana çıkarılmıştır. Türkiye’de kruvaziyer taşımacılığa dayalı deniz turizminin yaygınlaşması, Türkiye’nin limanlarının ve turizminin gelişimine nasıl katkı sağlar?
Cevap: Türkiye’de kruvaziyer turizminin yaygınlaşması, liman şehirlerinin altyapısının ve turistik çekiciliğinin artmasına katkı sağlar, uluslararası turizmde Türkiye’nin konumunu güçlendirerek ekonomiye doğrudan gelir ve istihdam yaratır.
3. Avrasya Tüneli (İstanbul Boğazı Karayolu Tüp Geçişi), İstanbul’un farklı kıtalarda yer alan iki yakasını deniz tabanından bağlayan kara yoludur. Avrasya Tüneli, Asya ile Avrupa kıtası arasında kesintisiz kara | yolu ulaşımına imkân tanımaktadır. Asya ile Avrupa kıtası arasında kara yolu bağlantısı sağlayan Avrasya Tüneli, Türkiye’nin kara yolu ulaşımı açısından jeopolitik önemine nasıl katkılar yapmıştır?
Cevap: Avrasya Tüneli’nin açılması, Asya ve Avrupa kıtaları arasındaki ulaşım süresini kısaltmış ve İstanbul’un jeopolitik konumunu güçlendirmiştir, böylece kent içi trafik akışını iyileştirerek ekonomik verimliliğe katkıda bulunmuştur.
4. Malların ve hizmetlerin bir yerden başka bir yere kara, deniz, demir ve hava yolu ulaşım araçları ile aktarılması süreci olarak ifade edilen ulaşım, zamanla ekonomik bir sektör hâline gelmiştir. Bu durum, dünyanın farklı yerlerinde ticarete konu olan malların ulaşım sistemleri ile taşınabilir hâle gelmesini sağlamıştır. Dünyada zamanla ekonomik bir sektör hâline gelmiş olan ulaşım, uluslararası ticaretin gelişmesine ne tür katkılar sağlamıştır?
Cevap: Ulaşım sektörünün ekonomik bir sektör haline gelmesi, uluslararası ticaretin hızını ve erişimini artırarak küresel ticaret hacminin büyümesine ve pazarların genişlemesine önemli katkılar sağlamıştır.
5. Tarihî İpek Yolu’nun tekrar canlandırılmasının önemli bir aşaması olarak düşünülen Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı; paydaş ülkeler olan Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’nin ortak çalışması ile 30 Ekim 2017’de hizmete açılmıştır. Bu ulaşım hattı sayesinde Çin ile Avrupa kıtası arasındaki demir yolu taşımacılık mesafesi 7 bin km kısalmış ve yolculuk süresi 15 güne inmiştir. Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın Çin ile Avrupa kıtası arasındaki ulaşımda sağlayacağı faydalar dikkate alındığında; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’nin jeopolitik konumuna sağlayacağı katkılar neler olabilir?
Cevap: Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın devreye girmesi, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’nin Avrupa ve Asya arasında önemli bir ticaret ve transit koridoru olarak stratejik önemini artırmış ve bölgesel ekonomik entegrasyona katkı sağlamıştır.
6. İstanbul Boğazı, Karadeniz ile Akdeniz’i birbirine bağlar. Dünyanın en işlek su yollarından biri olan İstanbul Boğazı; Panama Kanalı’ndan 4 kat, Süveyş Kanalı’ndan ise 3 kat daha fazla trafiğe sahiptir. Deniz yolu ulaşımında trafiğin yoğun olduğu su yollarından olan İstanbul Boğazı, yaşanan bu yoğun trafikten nasıl etkilenmektedir?
Cevap: İstanbul Boğazı’nın yüksek trafik yoğunluğu, navigasyon zorluklarına ve çevresel risklere yol açarken, aynı zamanda bu stratejik su yolunun önemini ve Türkiye’nin denizcilikteki konumunu pekiştirmektedir.
C) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
7. Akdeniz ile Atlas Okyanusu arasında bağlantıyı en kısa yoldan sağlayan su yolu aşağıdakiler- den hangisidir?
A) Süveyş Kanalı B) İstanbul Boğazı C) Hürmüz Boğazı
D) Cebelitarık Boğazı E) Babülmendep Boğazı
Cevap: D
8. Dünyada yaygın olarak kullanılan ulaşım sistemi, kara yoludur. Ancak kara yolu ulaşım sistemi, dünyanın bazı alanlarında çeşitli nedenlerden dolayı gelişme imkânı bulamamıştır. Buna göre haritada verilen numaralanmış alanlardan hangilerinde kara yolu ulaşım sistemi, yer şekillerinin olumsuz etkisine bağlı olarak gelişme imkânı bulamamıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: B
9. Deniz yolu ulaşım sisteminin transit taşımacılıkta yoğun olarak kullanılmasında;
I. ülkelerin deniz yolu taşımacılığına önem vermesi,
II. ülkelerin artan ham madde ihtiyacını başka ülkelerden karşılama isteği,
III. ülkelerin enerji ihtiyacını başlıca enerji üretim noktalarından karşılama zorunluluğu
durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
10. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde hava yolu ulaşım sisteminin yaygın olarak kullanılması ve gelişmesi, ülkenin çok sayıda adadan oluşması ile ilişkilendirilebilir?
A) Almanya B) Japonya C) ABD D) Rusya E) Hollanda
Cevap: B
11.
I. Kiel Kanalı
II. Süveyş Kanalı
III. Panama Kanalı
IV. Cebelitarık Boğazı
Yukarıdaki boğaz ve kanallardan hangileri konumu gereği küresel öneme sahiptir?
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) III ve IV E) II, III ve IV
Cevap: E
12. Aşağıdaki havalimanlarından hangisi yıllık ortalama yolcu sayısı bakımından diğerlerinden daha az öneme sahiptir?
A) Atlanta Havalimanı
B) Frankfurt Havalimanı
C) Hong Kong Havalimanı
D) Adnan Menderes Havalimanı
E) Pekin Başkent Uluslararası Havalimanı
Cevap: D
13. Hava yolu ulaşımının yaygınlaşması dünyada;
I. turizm sektörünün gelişmesi,
II. küresel ticaretin genişlemesi,
III. kısa süreli yer değiştiren insan sayısının artması
durumlarından hangilerinin yaşanmasına neden olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: E
14. Aşağıdaki grafikte, 2015 yılı dünya hava yolu taşımacılığının bölgesel payları gösterilmiştir.
Grafiğe göre;
I. Afrika’nın payının %5’in altında olduğu,
II. Asya Pasifik’in payının Orta Doğu’dan daha fazla olduğu,
III. Kuzey Amerika’nın payının Avrupa’dan daha fazla olduğu
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C