3. Ünite 2. Bölüm Ölçme ve Değerlendirme Soruları
A. Aşağıdaki soruların cevaplarını altlarındaki noktalı yerlere yazınız.
1. İçinde yaşadığımız sistem, hangi yönlerden sürdürülebilir değildir? Sürdürülebilir bir toplumda yaşamınız hangi yönlerden farklı olacaktır?
Cevap: Yenilenemeyen enerji kaynaklarının kullanımı sürdürülebilirliğe engeldir. Birçok ürün ve hizmeti elde ettiğimiz biyolojik çeşitliliğin azalması, ekosistemdeki dengelerin tahribi ve doğal yaşam alanlarının yok olması da sürdürülebilirliğin önünde engeldir. Sorunun ikinci bölümü için öğrencilerden gelen farklı cevaplar değerlendirilir.
2. Bir canlılın neslinin tükenmesi ne anlama gelmektedir? Bu durum biyolojik çeşitlilik açısından ne gibi sonuçlar doğurur?
Cevap: Bir canlının neslinin tükenmesi, o canlı türüne ait popülasyonları doğal veya yapay koşullarda üreyerek neslini devam ettirememesidir. Biyolojik çeşitlilik, türlerin çeşitliliğini içerdiğinden canlıların neslinin tükenmesi biyolojik çeşitliliği azaltır.
3. Endemik tür ne demektir? Endemik türlerin ülkemizin biyolojik çeşitliliği açısından değerini açıklayınız. Endemik türlerin sağlık ve ekonomiye katkılarına ilişkin örnekler veriniz.
Cevap: Yeryüzünün yalnızca belirli bir bölgesinde yayılış gösteren türlere “endemik tür” denir. Ülkemizde endemik tür sayısı fazladır. Bu durum biyolojik çeşitliliğin değerini arttırır. Örnekler kısmında öğrencilerden gelen farklı cevaplar değerlendirilir.
4. Biyokaçakçılık ne demektir? Biyokaçakçılığın önlenmesine ilişkin ne gibi çalışmalar yapılabilir?
Cevap: Doğadan yabani canlıların ve onlara ait parçaların yetkili makamların izni olmadan toplanması ve yurt dışına çıkartılması biyokaçakçılık olarak adlandırılmaktadır. Biyokaçakçılığın önlenmesi için yasal düzenlemeler, toplumun nadir ve endemik canlılar konusunda bilinçlendirilmesi, biyokaçakçılık faaliyetlerinin fark edildiğinde ihbar edilmesi gibi çalışmalar yapılabilir (Öğrencilerden gelen farklı cevaplar değerlendirilir.).
5. Gen bankaları ne gibi amaçlarla kurulur? Gen bankalarının işlevleri nelerdir?
Cevap: Endemik, nesli tehlike altında olan veya ekonomik önemi olan canlı türlerinin doğal yaşam alanları dışında korunması için bir canlının tamamının ya da tohum, DNA, doku gibi kısımlarının uygun sıcaklık, nem gibi kontrollü şartlar altında saklanması gen bankalarında olur. Bu merkezler, genetik kaynakları gelecek nesillere aktarmanın yanı sıra kuraklığa, soğuğa dayanıklılık gibi özelliklerin de korunmasını sağlar. (Öğrencilerden gelen farklı cevaplar değerlendirilir.).
B. Aşağıda soldaki kutucuklarda verilen kavramları, sağdaki kutucuklarda verilen açıklamalarla eşleştiriniz.
| Sürdürülebilirlik 1 | Ç- Ekonomik, çevresel ve toplumsal gereksinimlerin gelecek kuşakların yaşam koşullarına zarar vermeden karşılanmasını hedefleyen dünya görüşüdür. |
| Biyokaçakçılık 2 | A- Doğadan yabani canlıların ve onlara ait parçaların yetkili makamların izni olmadan toplanması ve yurt dışına çıkarılmasıdır. |
| Gen bankası 3 | D- Bir canlının tamamının ya da tohum, DNA, doku gibi kısımlarının uygun sıcaklık, nem gibi kontrollü şartlar altında saklandığı yerdir. |
| Biyolojik çeşitlilik 4 | |
| Doğal kaynak 5 | C- Bir canlının belirli bir bölgede bulunması durumuna verilen isimdir. |
| Endemizm 6 | B- Doğada kendiliğinden var olan, insan aklı ve tekniğinin ürünü olmayan bütün zenginliklerdir. |
C. Aşağıda verilen “yapılandırılmış grid’’deki numaralandırılmış kutucuklarda çeşitli kavram ve uygulamalar verilmiştir. Kutucuk numaralarını kullanarak aşağıdaki soruların cevaplarını noktalı yerlere yazınız.
1. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri biyolojik çeşitliliği tehdit eden faktörlerdendir?
Cevap: 1, 2, 3, 4, 7
2. Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri biyolojik çeşitliliğin korunması için yapılan uygulamalardandır?
Cevap: 5, 6, 8, 9