Hazırlık
Asitler ve bazlar bütün metallerle tepkime verir mi?
Cevap: Asitler ve bazlar bütün metallerle tepkime vermez. Aktif metaller asitlerle tepkimeye girerler. Aktif metallerin asitlerle tepkimesi sonucunda tuz oluşur ve H2 gazı çıkarırlar. Bazlar genelde metallerle tepkimeye girmezler tepkime vermezler; ancak kuvvetli bazların derişik çözeltileri, amfoter metallerle H2 çıkararak tepkime verirler ve tuz oluştururlar.
Asitlerin ve bazların günlük hayat açısından önemli tepkimeleri nelerdir?
Cevap: Günlük yaşamda da asitler ve bazlar bulunmaktadır. Özellikle canlılığın devam edilmesi için asitler oldukça büyük bir öneme sahiptir. Besinlerin sindirilebilmesi için mide özsuyunda %0.4 oranında hidroklorik asit bulunmaktadır. Günlük hayatta kullandığımız asit ve bazlar hayatımızda kullandığımız hemen hemen tüm gerekli şeylerin içinde yer almaktadır. Olumlu yönleri olduğu gibi olumsuz etkileri de barındırabilen asit ve bazlar, sabun, çamaşır suyu, tuz ruhu, gazoz, sirke ve bazı ilaçların içeriğinde bulunmaktadır. Yediğimiz sebze ve meyvelerin içerisinde de örneğin, limon, mandalina, portakal gibi turunçgillerde doğal olarak bulunmaktadır. Asit ve baz denildiği zaman zararlı bir durum gibi gözükse de folik asit eksikliğinde aneminin oluşması gibi bazı asit ve bazların eksikliğinde bir takım hastalıklar meydana gelmektedir.
Asitlerle çalışırken nelere dikkat edilmelidir?
Cevap: Asitler tepkimelerinde ısı açığa çıkarma özellikleri nedeniyle dikkatli çalışılması gereken maddelerdendir. Tepkimeler sırasında bulundukları kabın cinsine göre kap eriyebilir veya parçalanabilir. Asit çözeltileri hazırlanırken asit üzerine su eklenmez. Derişik asit üzerine az miktarda su eklendiğinde tepkime sonucu açığa çıkan ısı az miktardaki suyu buharlaştırırken asidin etrafa sıçramasına da neden olur. Asitler aşındırıcı özelliğe sahip olduğu için çalışılırken koruyucu giysi ve gözlük kullanılmalıdır. Nitrik asit (HNO3) metallerin çoğunu çözen kuvvetli bir asittir. Nitrik asitle hidroklorik asit (HCI) karışımı olan kral suyu soy metalleri (Au, Pt) çözebilir. Bu nedenle nitrik asit metal kaplarda saklanamaz. Genellikle cam veya plastik kaplarda saklanır.