Kazan kaldırmak deyiminin anlamı ve kısaca hikâyesi

Kazan kaldırmak deyiminin anlamı:

Bir idarecinin haksız uygulama ve davranışına karşı topluca ayaklanmak, isyan etmek.

Kazan kaldırmak deyiminin hikâyesi:

Zaman içinde, dünyanın birçok yerinde, haksızlığa karşı başkaldırmalar olmuştur. Bu isyanlar çok can ve mal kaybına yol açmış. Günümüzde demokratik toplumlarda isyanın yerini toplu gösteriler, grevler ve protesto yürüyüşleri almıştır.

Osmanlılar fetihlerde esir alınarak devşirilen Hristiyan çocukları, gerek sarayda Enderun mektebinde gerekse Türk ailelerin yanında yetiştirilir, ordunun çekirdeğinin oluşması sağlanırdı.

Osmanlı ordusu, zamanın en iyi bilgileriyle donanıp dünyanın en kuvvetli ve en mükemmel ordusu haline dönüşmüştü. Bu ordunun askeri yeniçeri adı verildi. Bu ordu büyük fetihler de bulundu ve başarılar kazandı.

Osmanlı Devleti’nin duraklama ve gerileme dönemlerinde özellikle Kanuni (1520-1566)’den sonra yeniçeri ocağının disiplini bozulmaya başladı. Ocağa fesat ve çıkar ilişkileri girdi. Yeniçeriler savaşmayıp düşmandan kaçar oldular. Halkı haraca bağlayıp her gün, her şeyi bahane edip ayaklanmaya başladılar. Ayaklanmalar can ve mal kaybına sebep oldu. Yeniçeri ocağı mikrop yuvası haline gelmişti. Yeniçerilerin ocakta yemek pişirdikleri kazanı kaldırarak başlattıkları ayaklanmaya “kazan kaldırmak” denildi. Daha sonra bu ocak, II. Mahmut(1808-1839) tamamen ortadan kaldırıldı.

                Halim, selim ol, kazan kaldırma

                Nice dağ tepesinin aşar demişler

                 Nefsine hâkim ol, haddini aşma!

                Gittikleri yoldan şaşar demişler