Ana gibi yar, Bağdat gibi diyar olmaz

İnsanın kendine en yakın hissedebileceği varlık, onu doğuran annesidir. Bize yakın olan insanlar içinde anamız kadar bize candan bağlı yakın dost yoktur. Nasıl ki şehirler içinde de Bağdat'ın eşi yoktur.

Dilimizdeki Ana gibi yar Bağdat gibi diyar olmaz sözünün aslı muhtemelen”Ane gibi yar;Bağdat gibi diyar olmaz.”şeklindedir.Çünkü sözün aslındaki Ane kelimesi Bağdat yakınlarındaki sarp bir uçurumun kuşattığı dik bir geçidin adıdır.Bağdat gibi (güzel) şehir Ane gibi de (sarpama manzaralı) yar (uçurum) olmaz demeye gelir.Ancak siz Bağdat’ın Osmanlı Türkü için önemine bakınız ki oradaki Ane’yi anne yapıvermiş.Tıpkı”Yanlış hesap Bağdat’tan döner.”sözüyle Bağdat’ın eskiden beri bir ilim merkezi olduğunun altının çizilmesi gibi.

Şehirler içinde Bağdat öteden beri güzel, önemli ve gözde şehirlerden biridir. İnsanı kendine çeken, pek çok şehirde bulunmayan özelliklere sahiptir. Annenin de diğer insanlar içinde ayrıcalıklı bir yeri vardır. Onun kadar çocuğunu seven, çocuğuna gönülden bağlı bir yakın, bir dost yoktur insanlar içinde. Ne zaman başımız dara düşse hemen o koşar, elimizden tutmaya o çalışır.

* yâr : Dost.